departement

Fransa’da en büyük yerel
yönetim birimi, il; Fransa’ya bağlı bazı
denizaşırı il ve toprakların yönetsel konumu
(departement d’outre mer-DOM). 1790’da
kurulan departement’lar, yerel hizmetlerin,
yasaların ve bütçenin sorumluluğunu üstlenmiş
olan genel meclislerce (Conseil general)
yönetilir. Yerinden yönetime ilişkin 2 Mart
1982 tarihli yasayla “Cumhuriyet Komiseri”
(ıcomissaire de la Republique) sıfatını alan
vali devleti temsil eder ve konseyin yürütme
organını oluşturur.
Fransız Devrimi’nden önce Fransa’da yerel
yönetim, Franche Comte, Provence,
Bourgogne, Bretagne gibi yaklaşık olarak
eski il bölünmelerine (province) denk düşen
askeri yönetim birimleri (gouvernement)
biçiminde örgütlenmişti. Bu örgütlenme
Ancien Regime’in (Eski Rejim) başarısız
yönetimiyle yakından ilgili görüldüğünden,
eski yönetim birimleri Kont Mirabeau’nun
önerisiyle departement’lara bölündü. Bunlar,
büyüklük ve nüfus açısından olabildiğince
birbirine eşit tutulmuştu ve adlarını
genellikle ırmak, dağ vb coğrafi oluşumlardanalıyordu. 1860’ta Fransa’ya katılan
Savoie ve Nice bölgelerinde üç yeni departement
kuruldu. 1870-71 Fransız-Alman Savaşı’ndan
sonra yitirilen Bas-Rhin, Haut-
Rhin ve Moselle departement’lan, 1919’da
yeniden Fransa’ya katıldı. Nüfus ya da
bölgesel değişiklikler doğrultusunda sonradan
başka departement’lar da kuruldu. Her
departement bir valinin yönetimi altında vali
yardımcıları tarafından yönetilen arrondissement’lara
(ilçe) bölünmüştür. Arrondissement’lar,
kendi içlerinde, yönetsel özellik
taşımayan canton’lara; canton’lar da en
küçük yönetim birimleri olan commune’lere
(bucak) bölünmüştür.