kalegaz lpg
LPG ve özellikleri
Sıvılaştırılmış petrol gazı ve doğal gaz gibi, normal atmosferik koşullarda gaz halinde bulunan yakıtlara gaz yakıtlar denilmektedir.
Gaz yakıtlar, doğal veya üretilen gaz yakıtlar olmak üzere de sınıflandırılmaktadır. Doğal gaz yakıtlardan en önemlisi doğal gaz, üretilen gaz yakıtlardan en önemlisi ise (Liquefied Petroleum Gas – LPG) sıvılastırılmış petrol gazıdır.
Gaz yakıtlar, depolama hacmini küçültmek amacıyla, orta ve yüksek basınçlarda (20…200 bar) sıkıştırılarak sıvılastırılmaktadırlar Sıvılaştırılmış petrol gazı, genellıkle propan, bütan, izobütan ve az miktarlardaki propilen ve bütilenden oluşan bir karışımdır. En yaygın ticari ürünler, propan, bütan veya bunların belirli oranlardaki karışımıdır. LPG, genellikle doğal gazdan veya ham petrolün kuyulardan çıkarılması ve rafinerilerde tasfiye edilmesi sırasında ham petrolden ayrıştırılarak elde edilen ve kolayca sıvılaştırılabilen propan ve bütan gazlarının, basınç altında sıvılaştırılmış halidir.
Bu gazlar sıvılaştırıldıklarında, hacimce 230 ila 267 kat küçülmektedirler. LPG’de bulunan az miktarlardaki propilen ve bütilen ise, petrol rafinerilerinde diğer hidrokarbonlarin krakingi ile elde edilen iki önemli kimyasal hammaddedir. Sıvılaştırılmış petrol gazı, dolum tesislerinde tüplere doldurularak doğrudan tüketiciye sunulmakta, doğal gaz sebekesine bağlı olmayan evlerde, endüstriyel tesislerde ve taşıtlarda kullanılmaktadır.
Sıvılaştırılmış petrol gazı (Liquefied Petroleum Gas – LPG) ve sıkıştırılmış doğal gaz (Compressed Natural Gas – CNG), tüm alternatif yakıtlar arasında, dünya çapında ve uzun süreli rol oynayabilecek yegane yakıtlar olarak değerlendirilmektedir. Tespitler, gelecekte tüm motorların % 20 kadarının tek yakıtlı LPG motorları olacağını göstermektedir.
LPG, karışımın oluşturulması, dağıtımı, ateşlenmesi ve yanmasının kontrolüne çok az zorluk gösteren yakıtlardan birisi olması sebebiyle ideal bir yakıt olarak bilinir. Karmaşık ve pahalı ekipmanlar gerektirmeksizin oldukça temiz yanan bir yakıttır. Emisyon ve gürültü kirliliği karşılaştırmasında, LPG kullanan taşıtların daha az kirletici olduğu tespit edilmiştir.
Kullanıcılar açısından, LPG’yi asıl cazip yapan faktör ekonomik oluşudur.
Günümüzde, şehirlerin artan hava kirliliği, tüm gelişmiş ülkelerin önemli sorunlarından birisi durumundadır. Bu kirlenmede, şehiriçi ulaşımında kullanılan taşıtların çıkardıkları zararlı egzoz gazlarının da önemli bir payı bulunmakta, bu yüzden, birçok ülkede, temiz ulaşımın sağlanması için yaygın destek programları uygulanmakta, daha temiz yanan alternatif yakıt arayışları sürdürülmektedir.
Dünyada, alternatif yakıt olarak LPG’ nin otomobil, otobüs, kamyon, traktör gibi taşıtlarda, sulama pompa motorlarında, kendinden tahrikli çiftlik araçlarında, petrol sondaj donanımlarına güç vermede kullanılmaya başlamasının yaklaşık 50 yıllık bir geçmişi bulunmaktadır.
Önceleri çoğunlukla sabit tesis motorlarında kullanılan gaz yakıtlar, giderek artan hava kirliliği nedeniyle, son yıllarda taşıtlarda daha çok kullanılmaya başlamıştır. Halen, başta Italya olmak üzere, Hollanda, Rusya, A.B.D., Avustralya, Meksika, Japonya, Güney Kore gibi, dünyanin bir çok ülkesinde beş milyondan fazla taşıt sıvılaştırılmış petrol gazı ile güçlendirilmektedir.
LPG’nin motor yakıtı olarak ülkemizde kullanılmaya başlaması ise, oldukça yenidir. LPG dönüşüm sistemlerinin yasal olmayan yollardan taşıtlara montaji 10 yıl kadar önceye dayanmakla birlikte, yasal kullanım 1995 yılında başlamıştır.