Kanal Tedavisi (Endodonti): Pulpanın, kendini tamir edemeyecek şekilde hasar gördüğü durumlarda uygulanan bir tedavi şeklidir. Pulpa dişin en iç kısmında bulunan damar sinir paketinden oluşan yumuşak bir tabakadır. İltihaplı veya hasar görmüş pulpa çıkarılmazsa diş ve çevresindeki dokularda enfeksiyona neden olur.
Kanal Tedavisine Neden Gerek Duyulur? Pulpada enfeksiyon ya da kalıcı bir hasar varsa kanal tedavisine gerek duyulur. Tedavi edilmemiş çürükler pulpa enfeksiyonuna neden olabilir. Diş minesi ve dentin çürük nedeniyle kök kanalına kadar madde kaybına uğrar ve çürük nedeniyle oluşan bakteri pulpada enfeksiyon oluşumuna neden olur. Dişin iç kısmında bulunan bu enfeksiyonlar için antibiyotikler sonuç almada etki değildir. Bu enfeksiyon iltihaplanmaya neden olur ve iltihaplanma da kanın dişe ulaşmasını engeller. Bu nedenle antibiyotiklerin kan dolaşımı yoluyla enfeksiyona ulaşmaları zordur. Kanın pulpaya ulaşması zorlaştıkça, pulpanın kendi kendini iyileştirmesi de zorlaşır. Dişte meydana gelmiş olan kırılma, çatlama, travma ya da bir veya birden fazla yapılmış dolgular gibi derin restoratif çalışmalar belirli bir müddet sonra pulpaya zarar verebilir. Ayrıca diş için yapılmış olan herhangi bir işlem de pulpaya zarar verebilir. Kuron uygulanacak kişiler uygulamadan önce diş kökü için kanal tedavisine ihtiyaç duyabilirler. Birçok vakada enfeksiyon olmamasına rağmen pulpa iltihaplanabilir ve sonrasında iyileşip normal hale dönebilir. Kanal tedavisi yapılmadan önce dişin röntgeni çekilerek böyle bir iltihap bulunup bulunmadığı tespit edilir. Pulpada bulunan iltihap ağrıya ve enfeksiyona neden olabilir.Pulpada meydana gelen enfeksiyon ise apse oluşumuna ve dişi çevreleyen kemikte zarara neden olabilir. Kanal tedavisinin amacı dişi, enfekte olmuş ya da zarar görmüş pulpayı çıkartarak kurtarmak ve herhangi bir iltihabı tedavi etmek boş kanalları özel bir dolgu maddesi ile doldurmaktır. Eğer kanal tedavisi yapılmazsa dişin çekilmesi gerekebilir. Doğal dişi korumak her zaman tercih edilir. Bir ya da daha fazla diş eksikliği komşu dişlerin yer değiştirmesine, duruş şeklinin bozulmasına sebep olabilir. Ayrıca doğal dişleri korumak implant ve köprüler gibi pahalı ve derin tedavilerin uygulanmasını gerektirmez. Hasar görmüş ve enfekte olmuş bir dişe kanal tedavisi uygulanmaması durumunda diş vücudun enfeksiyon .
Kanal tedavisi uygulanması tedavi uygulanan dişin birkaç sene sonra çekilmeyeceği anlamına gelmez. Genelde kanal tedavileri derin ve geniş alana yayılmış çürüklerden ötürü yapılır. Bu nedenle diş zayıf duruma düşer. Kanal tedavisinden sonra diş kuronla kaplandığı ya da diş renginde olan kompozit dolgu ile doldurulduğu takdirde, diş ömür boyu kullanılabilir. Tedavi Aşamaları • Gerekli ise anestezi uygulanır. Anestezi uygulamasından sonra pulpa odasına ulaşmak için dişte kavite açılır. Daha sonra kök kanallarının uzunluğu ölçülür. • Kanal uzunluklarının belirlenmesi için röntgen çekilir. Ölçüsü alınacak kanala eğe konur. Daha sonra tekrardan film çekilerek eğenin kanalın bitimine ne kadar yaklaştığı tespit edilir. • Enfeksiyon özel olarak üretilmiş aletler olan eğeler ile temizlenir. Kanal antiseptik yıkama solüsyonları ve eğelerle genişletilir. Daha sonra kanal kurutulur. • Kanal tedavisinin sonuç verebilmesi için dişte bulunan bütün ana ve yan kanalların temizlenmesi gerekir. Genellikle üst ön dişlerde bir, alt ön dişlerde bir ya da iki, küçük azı dişlerinde bir ya da iki, büyük azı dişlerinde üç ya da dört kanal bulunmaktadır. Ama kişiden kişiye kanalların lokasyonu ve şekli değişiklik gösterir. • Ana ve yan kanalların temizlenmesinde Nd:YAG laser kullanımı ile solüsyonların ulaşamadığı bölgelerde dezenfeksiyon tam anlamıyla sağlanır. • Kanallar kalıcı materyaller olan gütaperkalar ile doldurulur. Gütaperkalar kanallarda enfeksiyon oluşmasını ve kontaminasyonu engeller. • Diş kalıcı dolgu ya da kuron uygulanmasına hazır hale gelene kadar açık kalan kısmı kapamak amacıyla gütaperkalar üzerine geçici dolgu maddesi yerleştirilir. • Ne tür bir restorasyonun yapılacağı dişin durumuna bağlıdır. Diş, kompozit dolgu, inley, kuron ya da post&corelu kuron ile restore edilir. Özellikle çiğnemeden kaynaklanan deformasyon nedeniyle azı dişlerinde kuron uygulamasına ihtiyaç duyulabilir. Kuron dişin yeniden kuvvetlenmesini sağlar ve dişi kırılmaktan korur. Kuron mümkün olduğunca çabuk uygulanmalıdır. İdeal olanı, kanal tedavisinden sonra bir ay içinde yapılmasıdır. Dişin kalıcı olarak restore edilmesi dişin daha sonra zarar görmesini engellemek için önemlidir. Geçici dolgu dayanıklı olmadığından, yerine daimi dolgu yapılması şarttır. Kanal tedavisinde çıkartılan pulpa ısıya karşı reaksiyon veren kısımdır. Kanal tedavisi yapılmış olan dişi çevreleyen doku ve sinirler halen yerinde bulunduğu için, diş basınç ve dokunmaya karşı hassas olabilir.