d a c k e a y a k l a n m a s i olarak
da bilinir, 1523-60 arasında hüküm süren I.
Gustafın (Vasa) baskıcı Reform politikasına
karşı İsveçli köylülerin çıkardığı ayaklanma
(1542-43). Başansız olmasına karşın
ayaklanma, kralın merkezîleştirme çabalarını
engellemiş, Gustafın rejimi yumuşatmasına
yol açmıştır.
Smâland bölgesi köylüleri Katolikliğin saray
tarafından baskı altına alınmasını protesto
etmek için 1542 ilkbaharında yasadışı
bir kişi olan Nils Dacke önderliğinde krala
karşı silahlı ayaklanma başlattılar. Soylulann
ve devlet icra memurlannm acımasız
vergi toplama işlemleri de köylülerin huzursuzluğunu
artırmıştı. Ellerine geçirdikleri
bütün devlet görevlilerini öldürdükten sonra,
Smâlandlılar Dacke önderliğinde büyük
bir kuvvet topladılar. Ailesi İsveç’e üç kral
naibi vermiş olan Svante Sture’ye tahta
geçme önerisinde bulundular. Ama Sture
bu iç savaş çağnsını kabul etmedi.
Ayaklananlann kral ordusuna karşı 1542
sonbaharında kazandığı zaferin ardından
kasımda kralla ateşkes anlaşması yapıldı.
Bunun üzerine kral ulusal birlik için İsveçli
köylülerin rejimle işbirliği yapmasını istedi.
Kendisi de bölgesel memurlarını denetim
altına almaya söz verdi. Gene de Smâlandlılara
bir ders vermeye kararlıydı. Bölgedeki
askerlerini artırarak 1543 başında ayaklananlan
ezdi. Dacke’nin çarpışmalarda öldürüldüğü
sanılmaktadır. Öbür liderler idam
edildi; Smâlandlılar ise ağır para cezalanna
çarptınldı. Ayaklanma başarısız olmakla
birlikte, Gustafı hükümdarlık döneminin
geri kalan bölümünde sert yönetimini yumuşatmaya
yöneltti.
Dacke Savaşı
11
Oca