Alm. Regıstrıerkasse ((), Fr.
Caisse (f), enregistreuse, İng. Cash register. Satış merkezlerinde
satılan malın cinsini, miktarını fiyatını, vergilendirme
ve indirimini otomatik olarak kaydeden ve
bunları fatura şeklinde bir kağıda yazan tuşlu, hafızalı
hesaplayıcı para kasası. İlk yazar kasa 1879 senesinde
Amerika’lı James Ritty tarafından gemi şaft devir sayacının
çalışması esas alınarak yapılmıştır. Yazar kasa bir
saat gibi Çalışıyor ve akrep ibresi doları, yelkovan ibresi
de sent miktarını gösteriyordu. Yazar kasanın yapılmasında ilk düşünce kasaya giren para ile satılan malın
karşılaştırmasını yaparak kasiyerleri kontrol etmekti.
Mekanik olan ilk yazar kasalar birçok dişli, kol, pin,
kem, bağlantı parçalarından meydana gelmekteydi.
Mekanik yazar kasalarda tuşa basıldığı vakit miktar
gösterge kadranında okunur, bu miktar bir kağıt üzerine
yazılır, peş peşe yapılan ilave miktarları toplanarak
netice elde edilir ve sonunda kasa açılırdı. Bu çalışma
şekli bir otomobilin kilometre gösterge ve sayıcısından
hemen hemen farksızdır. Mekanik yazan kasaların çok
yer işgâl etmesi, hareketli kısımlarının çok olmasından
dolayı arıza vermesi sebebi ile yerini bilgisayarlı çok
daha üstün kabiliyetlere haiz elektronik yazar kasalara
bırakmaktadır. Bununla beraber dünya üzerinde milyonlarca
mekanik yazar kasalar hâlâ görev
yapmaktadır.
Elektronik yazar kasalar merkezi bilgi sayarlarla da
irtibatlanarak aynı zamanda çeşitli satış merkezlerindeki
satılan mal stok seviyelerinin stok kontrolcular
tarafından anlaşılmasına da yardımcı olurlar. Merkezî
bilgisayar çıkışlarından satış merkezlerinde eksilen mal
yerine ayrıca talep edilmeden mal şevki yapılarak talebin
çok olduğu yere arz hızlandırılarak ticarette hareket
kazandırılmış olur.
Elektronik yazar kasalar vergi oranlarını, indirimleri
otomatik olarak hesapladığı gibi kredi kartlarındaki
numaralan da tanıyarak alıcı bankadaki hesabına borç
kaydetmek suretiyle hesabı görmekte böylece lüzumsuz
yere paranın elde dolaşmasını önlemiş olur. Elektronik
yazar kasalarda geliştirilen bir kolaylık da malın üzerine
kodlanmış işaretlenen kasa optik hassas elemanı ile
okunması ve herhangi bir tuşa basmaksızın kayıt ve
fatura verebilmesidir. Bu kodlu işaretler malın cinsini,
stok numarasını, fiatını ve daha birçok özelliğini tanıtmak için kullanılır.Optik okuma elemanlı elektronik yazar kasalarla
işlem tuşlu elektronik kasalara nazaran on misli süratle
yapılır. Ayrıca insan faktörü tamamen ortadan kalktığı
için hata yapma oranı büyük ölçüde azalmış hatta hiç
kalmamıştır.
Otomatik yazar kasaların firmalara stok kontrol,
fiyat analizleri kasa hesaplarını yapmada sağladığı
kolaylıklar yanında vergi miktarlarını da kendiliğinden
hesapladığı için büyük muhasebe işlemlerine gerek
kalmaz.
YAZAR KASA,
22
Oca