Çaka Bey

(ö. 1095), Türk beyi. 11. yüzyılın
ikinci yansında İzmir’e egemen olarak Anadolu
kıyılannda ilk Türk donanmasını kurmuştur.
Oğuzlann Çavuldur boyundan olduğu sanılır.
Danişmend Gazi’nin komutanlanndandı.
Anadolu’ya yapılan akınlardan birinde
Bizans komutanı Kabalika Aleksandros’a
tutsak düştü. İmparator III. Nikephoros
Botaniates’in dikkatini çekerek saraya
alındı. Soyluluk sam ve bazı ayncalıklar
elde etti. 1081’de I. Aleksios Komnenos’un
tahta çıkmasıyla saraydan uzaklaştınldı.
İzmir’e geçerek 1086’da beyliğini ilan etti
ve bir donanma kurdu. Urla ve Foça’yı
aldıktan sonra Midilli ve Sakız adalarını
beyliğine kattı. Niketas Kastamonniates
komutasındaki Bizans donanmasını yendi.
Sinop ve Karadeniz’in güvenliğinden sorumlu
Konstantinos Dalassenos komutasındaki
ikinci Bizans donanmasını da yenerek
1087’de Sisam ve Rodos adalannı ele geçirdi.
Daha sonra Çanakkale Boğazını geçmeye
çalıştıysa da, fırtına nedeniyle İzmir’e
çekilmek zorunda kaldı. Bizans saldınlan
sonunda elindeki bütün adalan art arda
yitirdi. 1092’de Anadolu Selçuklulanyla
dostluk kurmak amacıyla kızım I. Kılıç
Arslan ile evlendirdi.
1095’te Çanakkale Boğazında Bizanslılann
güvenliği açısından büyük önem taşıyan ve
bir gümrük merkezi olan Abydos’u (Narabumu)
ele geçirdi. I. Kılıç Arslan, Çaka
Bey’in Anadolu Selçuklulan aleyhine bir
yayılma içinde olduğu biçimindeki Bizans
kışkırtmalanna kanarak Abydos’u kuşattı.
Çaka Bey, anlaşma sağlamak amacıyla buluştuğu
I. Kılıç Arslan tarafından öldürüldü.