çağrışım testi,

psikolojide, zihinsel yaşamın
örgütleniş biçimini, özellikle algılama,
anlam, bellek, dil, usavurma ve güdülenmenin
altında yatan bilişsel bağlantılara
dayanarak incelemeyi amaçlayan test. “Serbest
çağnşım” testinde, deneğin, kendisine
verilen bir sözcük, bir kavram ya da başka
bir uyarana yanıt olarak aklına gelen ilk
sözcüğü söylemesi istenir. “Kontrollü çağn-.
şım”da, uyaran ile yanıt arasında önceden
belli bir ilişki saptanabilir; örneğin denekten,
kendisine verilen sözcüklerin karşıtlannı
söylemesi istenir. Özel amaçlarla daha
karmaşık çözümlemelere başvurulsa da,
çağnşım testinin sağladığı temel veriler, her
yanıt için geçen tepki süresi ve deneğin
söylediği sözcüklerdir.
Çağnşım testi, özellikle kişiliği ve patolojik
yönlerini incelemek amacıyla psikanalizde
de yaygın olarak kullanılır. Kişilik patolojisinin
incelenmesi söz konusu olduğunda,
test sırasında kullanılan bazı uyaranlann
canlandırdığı duygusal anılar ya da düşünceler
karşısında deneğin tepkisi, sıradan
olmayan ve deneğin kişiliği konusunda
ipuçlan veren bazı çağnşımlara ya da çoğu
kez, tepki süresinin olağanın dışma çıkacak
kadar uzun ya da kısa olmasına yol açabilir.