Kur’an-ı K erim ‘in Taşıdığı Gerçekler

49- Kur’an’ın insanlara bildirdiği emirler ve yasaklar, açıkladığı hikmet ve
gerçekler pek çoktur. Bunlar temel olarak inançlara, ibadetlere, muamelâta, ahlâka,
Allah’ın yüce kudretini gösteren üstün san’at eserlerine, ibret alınacak olaylara ve
diğer şeylere aittir. Bunları şu şekilde özetleyebiliriz:
1) Kur’an-ı Kerim, insanlara Yüce Allah’ın varlığını, birliğini, büyüklüğünü,
hikmetlerini ve kudsiyetini bildirir. Öyle ki, felsefi görüşlere sahib olanların parlak
sözleri onun yanında pek sönük kalır.
2) Kur’an-I Kerim, insanları ilim ve irfana, ibretle bakıp düşünmeye çağırır.
Gaflet içinde yaşamaktan insanları engeller. İnsanlara, yüce Allah’ın hikmet ve
kudretini gösteren büyük eserlerine bakmalarını öğütler.
3) Kur’an-ı Kerim, önceki devirlerde insanlara gönderilmiş olan peygamberlerin
bir kısmı ile ilgili bilgi verir. Yüksek görevlerini nasıl başardıklarını
ve bu görevler uğrunda ne kadar zorluklara katlandıklarını bildirir. Bütün insanların
son peygambere uymalarını emreder.
4) Kur’an-ı Kerim, geçmiş ümmetlere ait ders alınacak en büyük ibret sahnelerini
ve tarihi olayları bildirir. İnsanları bunlardan ibret almaya çağırır. Peygamberlere
karşı çıkıp isyan eden günahkar kavimlerin çok korkunç âkıbetlerini
haber verir.5) Kur’an-ı Kerim, insanlara daima uyanık bir ruha sahib olmalarını ve
Hak’dan gafil bulunmamalarını emreder. Nefislerin arzularına uyarak din ve faziletten
yoksun kalmamalarını öğütler. Dünyanın maddi yarar ve zevklerine dalıp
da, manevi hazlardan ve ahiret nimetlerinden mahrum kalmanın büyük bir felaket
olacağını bildirir.
6) Kur’an-ı Kerim, müslümanlara, dinlerine sımsıkı sarılmalarım ve daima
hakkı savunmalarını öğütler. Düşmanlarına karşı da, daima kuvvvetli bulunmalarını,
her türlü korunma vasıtalarını hazırlama için çalışmalarını hatırlatır. Gerektiği
zaman savaş meydanlarına atılmalarını, din ve namuslarını, yurdlarını,
maddi ve manevi varlıklarını hem canları hem de malları ile korumalarım emreder.
7) Kur’an-ı Kerim, medeni ve sosyal hayatın bir düzen ve huzur içinde yü­
rümesi için gereken esasları ve kuralları bildirir. İnsanların birtakım hak ve gö­
revleri korumalarını ve gözetmelerini ister.
8) Kur’an-ı Kerim, hem şahıslara, hem de cemiyetlere, selamet içinde kalmaları
için adaleti, doğruluğu, alçak gönüllü olmayı, sevgiyi, merhameti, iyilik
etmeyi, bağışlamayı, edeb gözetmeyi, eşitliği ve bu gibi yüksek huyları tavsiye eder.
İnsanların zulümden, hainlik etmekten, büyüklenmekten, cimrilikten, intikam
duygularından, katı yürekli olmaktan, çirkin söz ve işlerden, zararlı olan içki ve
yiyeceklerden alıkor. Yapılması, yenip içilmesi helâl veya haram olan şeyleri
bildirir.
9) Kur’an-ı Kerim, Yüce Allah’ın bu alem için koymuş olduğu tabii kanunları
hiç kimsenin değiştiremeyeceğini anlatır. Herkesin bu kanunlara göre davranışlarını
ayarlamaları gereğine işaret eder. İnsanlara, çalışmalarının meyvesinden başka bir
şey elde edemeyeceklerini hatırlatır. İnsanları çalışıp çabalamaya teşvik eder.
10) Kur’an-ı Kerim, Yüce Allah’ın: “Yapınız – Yapmayınız” diye emirlerini
ve yasaklarını benimseyip gereğince hareket eden mü’minler için verilecek dünya
ve ahiret nimetlerini ve elde edecekleri başarıları müjdeler. İman etmeyenlere de
hazırlanmış bulunan kötü akıbetleri, cehennemin azab şekillerini hatırlatır.
Kur’an-ı Kerim, bütün bu açıklamaları ile insanları, yaratılışlarındaki yüksek
gayeden haberdar ederek ona iletmek ister.
Sonuç: Kur’an’ın ifadesi bir mucizedir. Bu gibi daha nice hikmet ve gerçekleri
içinde toplamıştır. İnsanlık alemi ne kadar yükselirse yükselsin, hiç bir zaman
Kur’an’ın yüksek talimatı dışında kalamaz. Kur’an’ın talimatına “gösterdiği prensiplere)
aykırı davranışlar ise, aslında yükselme değil, bir alçalmadır.