VURMA

Vurmak eylemi.
—Balıkç. Dipte duran bir oltaya balığın
dokunması.
—Camc. Cam eşyanın tabanında bir aletle
yapılan hafif ya da derin içbükey bölümlere
verilen ad.
—Denize Baş-kıç vurma, bir geminin
boylamı doğrultusunda yaptığı salınım hareketi.
(Bk. ansikl. böl.)
—Metalürj. Vurma makinesi, metal malzemeler
için kullanılan darbe deneme aygıtı.
(Vuran kütle özellikle bir eksen çevresinde
dönebilir [sarkaç vurma makinesi]
ya da deney çubuğu üzerine dikey olarak
düşebilir [örneğin, raylarla ilgili olarak
yapılan denemelerde kullanılan düşey çekiç]-)
—Nalbant. Nal vurma, NAiLAMA’nın
eşanlamlısı.
—Parac. Vurma kalıbı, madeni para ve
madalyaları basmakta kullanılan ana kalıp.
(Bk. ansikl. böl.)
—Tip. Vurma masajı, elin alt kenarı ile sık
sık vurularak yapılan mesaj.
—ANSİKL. Denize. Dalgalara koşut olarak
seyreden bir gemi “bordadan gelen soluğanca
az baş-kıç vurur, ama çok yalpa
yapar; dalgalara dikey olarak yol alan bir
gemi ise “baş ya da kıç dalgaları”nın et-#
kişiyle çok baş-kıç vurur, ama az yalpa yapar.
Salınımların genliği ve sûresi, soluğanın
boyutları ile geminin eylemsizliğine ve
bu ikisi arasındaki orana bağlı olduğu gibi,
geminin hızı ile soluğanın yayılma hızı
arasındaki orana da bağlıdır; bu nedenle
ağır denizlerde, geminin hızını baş-kıç
vurmayı azaltacak biçimde ayarlamak gerekir.
Yelkenli gemilerde, baş-kıç vurma
geminin direklerini hırpalardı. Bu olay,
uzun modern gemilerde baş ve kıç tarafların
su üstünde yükselmesine yol açtığından,
gemi güvertesinin çatlamasına neden
olabilecek önemli bir hırpalanmaya
sebep olur. Ayrıca pervane sudan kesilince,
makinede vuruntular meydana gelir.
—Parac. Vurma kalıpları, gerekli oymaları
çukur olarak taşıyan ve statik bir güç ya
da darbe etkisiyle, para ya da madalya
imalatında araya yerleştirilen madeni pula
motiflerin kabartmalı olarak çıkmasını
sağlayan aletlerdir Antikçağ’da resmi vurma
kalıpları tunçtan, Ortaçağ’da ise demirden
yapılırdı. Kalpazanların kullandığı
vurma kalıplarına da rastlanmıştır. Baskının
çekiçle vurarak yapıldığı dönemlerde
tura adı verilen iki vurma kalıbından biri
bir örsayağı (kütük) üzerine yerleştirilirdi;
diğeri elde ya da başka bir biçimde tutulurdu.
Günümüzde çelikten yapılan vurma
kalıpları makinelerin üzerine (pres)
monte edilmektedir.