WATT (James)

iskoçyalı mühendis ve mekanikçi (Greenock 1736 – Heathfield, Birmingham yakınında, 1819). Londra’da, zor koşullarda, bir matematik aletleri yapımcısının yanında işe başladı, daha sonra 1757’de, kendi hesabına çalışmak üzere Glasgovv’a yerleşti. Kısa sürede, “Üniversite’nin matematik aletleri yapımcısı” unvanını aldı. 1763’te, üniversitenin fizik bölümü üyelerinin çalıştırmayı başaramadıkları Nevvcomen hava makinesinin küçük bir modelim onardı; içinde büyük ısı kayıpları olan aygıtın normal çalışması için çok büyük miktarda buhar gerektirdiğini gördü. Bunun üzerine, suyun buharlaşmasıyla ilgili bir dizi deneye girişti. Onu, buharı olabildiğince sıcak ve yoğuşma suyunu olabildiğince soğuk tutmaya götüren zorunluluk, bu iki işlemde iki ayrı kapkullanma düşüncesini yarattı. Bir ısı tutma sistemiyle silindirin tüm ısısını korudu ve yoğunlaştırılacak buharı, rahatça soğutabileceği özel bir kaba, kondansör’e aktardı. Öte yandan, uçlarından biri açık olan silindirin içinin açık havadan etkilenmesini ve pistonun inişi sırasında ısısını kaybetmesini önlemek için Watt, yalnızca pistonun kolu için bir geçiş yeri bırakarak bu silindirin iki ucunu kapatmayı düşündü. 1769’da bu buluşları için berat aldı. Mali bakımdan birminghamlı bir sanayiciden, John Roebuck’tan yardım gören Watt, makinelerinin yapımı için 1775’te başka bir sanayiciyle, Matthevv Boulton ile ortak oldu; makineleri 1776’da çalışmaya başladı. Başlangıçta maden kuyularının kurutulmasında kullanılan bu makineler, piston deviniminin iki zamanı sırasında güç kopukluğuolmasınedeniylebirtakım tezgâhını çalıştıramıyordu. Daha 1780’de Watt buharı, pistonun iki yüzünde almaşık olarak kullanmak istedi; bu amaçla çekmece’yi tasarladı ve doğrusal hareket yapan piston kolunu dengeliğe bağladı; dengeliğin her bir ucu, biçim değiştiren bir koşutkenar oluşturan bir çengelli askı sistemi sayesinde bir çember yayı çiziyordu. Nihayet, eksen milini, makinenin tek biçimde hareketini sağlayacak dökme de- vvanace coiiection mirden bir volan ile donattı ve tehlikeli çalışma düzensizliklerine neden olabilecek buhar üretimi eşitsizliklerini gidermek için merkezkaç kuvvette çalışan bir bilyalı regülatör tasarladı.