DÜŞMANIN İLK SALDIRILARI
26/27 Haziran 1877 gecesi istila edilmişti
Ziştovi ve yakın çevresi.
Daha ilk gün başkomutan Grandük Nikola
Rusya’nın Balkanlara saldıran ordularım
Ayırmıştı üç saldın koluna:
Birinci kol, onbir ve onikinci kolordulardan
Oluşacak destekli bir ordu durumunda
Ve veliahtın komutasında
Güneye Yantra nehri yönüne gönderildi.
İkinci kol, destekli dokuzuncu kolordu
Alman kökenli general Krödner’in komutasında
Batıya, Niğbolu ve Vidin üzerine yönlerdirildi.
Üçüncü kol, ayn fırkalar durumunda
Ve general Gurko’nun komutasında
Önce doğuya, Razgrad üzerinden Varna’ya yönelikti…
H er yana öncü kazak keşif kollan gönderildi.
Bu öncüleri bulgar casusları yönlendiriyordu:
Casus haberlerine göre Osmanlı güçleri
Doğuda, dört sağlamlaştınlmış kale içine çekilmişlerdi
Ve yalnız ardçı birlikler bırakmışlardı….
General Gurko baskınlarla Selvi ve Tımova kentlerini
Hiç ummadığı, beklemediği bir biçimde
Kolayca ele geçirmişti.
Bundan çok cesaretlenmişti
Ve başkomutanlığa bir plan önerdi:
Güneye yönelip Şıpka geçidini zorlamak !
Tarih boyunca Balkanlan ele geçiren ordulann
Geleceğini Şıpka geçid belirlem işti!…
Bu nedenle tarihten deneyim esinlenerek
Elbet savunması güçlü olmalı bu geçitin,
Oysa Osmaglı komutanlığı savunmasız bırakmıştı
Ve buna yalmz “müstahkem mevki” diye bakmıştı,
Balkanların savunmasında önemi olan bu geçite.
Ruslar önce buna inanmamıştı ve şaşmıştı,
Ama Gurko’nun öncüleri bu gerçeği saptamıştı!
Süleyman Paşa bunca uyanlar yapmıştı,
Abdülkerim Nadir Paşa bunun önemini kavrayamamıştı.
Bu önemli geçitin savunması tümden bırakılmıştı.
Savaş yüzlerce kilometre uzaklardan,
İstanbul’dan Yaldızlı masalann başından
Paha biçilmez saraylardan…
Bilgisiz kişilerce savaş yönetilmişti
Ve vatanın savunması
Çıkmaza sürüklenmişti!…
Bu aymazlıktan Furko istediğince yararlanmıştı.
Daha Temmuz ayında Gurko Kocabaklam
Şıpka’mn doğusundan yanıbaşındaki Haymboğaz’dan
Kurnazca geçip Kızanlık’a kolayca hemen inivermişti;
(Ona bu yolu Fılip Totü v.b. bulgar çetecileri göstermişti)
Bu çeteciler Rus Ordusunu Boğazı geçmede yönlendirimşti.
Sonra Gurko Şıpka’ya güneyden saldırmıştı.
Gabrova yönüne gönderdiği öncü alaylarla
Türk ordusunun dikkatini Hayınboğaz’dan
uzak tutmayı da kurnazca başarm ıştı!….
Öncü bir Hassa alayına beş günlük peksimet,
Hayvanlanna ise iki günlük yem vererek
Yalmz geceleri yürüyüşle doğu yönünden
Şıpka geçitini kuşatan dağ yolundan
Geçirdikten sonra şu komutu vermişti:
“Şıpka’yı elde ettiğiniz an
İstanbul ufiıklanm görmüş olacaksınız.
Size iki gün yeter.
Bu iki gün içinde hedefinize ulaşamazsanız,
Yaşamaya veda etmiş olacaksınız !…”
Osmanlı Türklerinin Balkanları fethinde
Şıpka, onur veren bir yerdi!…
Ama bunca yüz yıl sonra artık vatan olmuşken
Savsama, sapma, aymazlık, hilesizlik … sonucu
Binlerce şehit kam isteyen bir yer oluverdi!
1877 yılının yaz aylan sıcağında,
Kocabalkanın gölgelikli serinliğinde
General Doroşinski’nin komutasında
Hassa alayı Gabrova-Şıpka yolunun doğusunda
Don Kazak kolordusu Hainköy Boğazı’m
Çok kanlı bir çarpışma sonunda
Yığınla ölü vererek ele geçirmeyi başardı.
Hassa alayı bu dar geçitten güneye sıynldı,
17 Temmuz günü gül kokan Kızanlık ele geçirildi.
Şıpka geçitine arkadan dolaşarak saldırdı…
Şıpka geçitini Hulûsi Paşa savunuyordu.
General Gurko Hulûsi Paşaya gözdağı verdi:
“Boğaz dört bir yandan ordumuzla kuşatıldı.
Boşuna kan dökülmesine neden olmayın.
Teslim olmaktan başka çareniz yok ! ”
Bu boş savın bomboş bir korkutmaca olduğunu
H er nedense Hulûsi Paşa bir türlü anlayamadı;
Bu kurusıkı savın hemen araştınlmasım
Hiç gerek görmedi ve teslim olmayı yeğledi!
Cam ne tadıymış ki basireti aptalca bağlanmış gibi..
Ama, Kurmay Başkam Albay Tevfik Bey5 in
Karşı çıkışı ve önerisi üzerine ; açık olan