Fıkıh ve edebiyat âlimlerinden. Künyesi Ebû MerVân’ dır. 174 (m. 79Q) senesinde dpğmuştur. Endülüs Ejmevîleri zamanında Kurtuba’ya gitti. Fıkıhta jbüyük âlim olup, Mâliki mezhebinde söz sâhibi âlimlerinden idi. 238 (m. 852) yılında Endülüs’te vefât etti. Abdülçaelife bin Habîb; Endülüs’te Sa’ sa’d biî} Selvam, Kâdî bin Kays, Ziyâd bin Abdurra* i’nân’dan ilim ve hadîs-i şerîf öğrendi Sonra hacca gitti. Orada ise İbni M,â£E$un, İbrâhim bin Münzir, Abdurrah- ^j^lnân bin Râfî ez-Zübeydî, İbni Ebî Üveys, Abdullah bin Abdülhakem, Abdullah bin Mübârek, Esed bin Mûsâ ve birçok âlimden ilim öğrendi ve hadîs-i şerîf dinledi. Sekiz sene süren bu tahsilinden sonra tekrar Endülüs’e döndü. Fıkhın yanında; lügat târih, neseb ve arûzda da âlim oldu. Aynı zamanda şâir idi. Abdüimelik bin Habîb hakkında âlimler şöyle demişlerdir: Ahmed bin Abdülber- kan: “O birçok ilimlere sâhip, fikıha, nahiv (Arap dil bilgisi) ve arûza dâir eserleri olan, neseb (soy) ve târîh âlimi ve şâir bir zât idi.” Ba’zı âlimler: “Biz onu câmiden çıkarken, hadîs, ferâiz ve fıkıh öğrenmek için otuza yakın talebenin arkasında bulunduğunu gördük.” Utbî: “Medîne ehlinin usûlü üzere te’liffce bulunan, kitaplarından talebelerin istifâdesi çok olan, fıkıh, târih, edebiyatta çok sayıda eserleri bulunan bir âlimdir.” El-Kâdî Münzir bin Sa’îd şöyle anlatır: “Abdüimelik bin Habîb’in bir sürahisi vardı. İçinde süt ve balı eritir, hâfızasım kuvvetlendirmek için her sabah içerdi.” Abdüimelik bin Habîb’dejı iki oğlu Muhammed ve Ubeydullah ile Tekiyyud- dîn bin Mahled, İbni Vaddâh ve Mekâmî hadîs-i şerîf rivâyet etmiş ve ilim öğrenmişfir. Rivâyet ettiği hadîs-i şeriflerde Peygamber efendimiz (s.a.v.): “Zevalden sonra kırâat, rükû’ ve sücûduna riâyet ede- rek dört rek9at namaz kılan kimse ilç yetmiştin melek de kılar ve geceye kadar onun için istigfâr eder” buyurdu. Diğer bir hadîs-i şerifte ise Peygamber fendimiz (s.a.v.j “Allah katında Kur’ n’dan daha ilstün şefâatçi yoktur. Ne eygamher, ne melek ve ne de aşkaları” buyurdu. Abdüimelik bin Habîb’in bine yakın seri vardır. Bunlardan ba’zılan şunlardır: 1-Vâdıha fi’s-sünen ve’l fıkh, eJ-Câmi, itâb-ı fedâil-is-Sahâbe, Kitâb-ı garîb-il adîs, Kitâb-ı tefsîr-il-Muvattâ, Kitâb-ı urûb-il-lölâm, Kitâb-ül-mescidîn, Kitâb-ı ret-il-imâm fi’l mulahhidîn, Kitâb-ı bakât-ül-fukahâ ve’t-Tâbiîn, Kitâb-ı sâbin-il-hediy, İrâb-ül-Kur’ân, Kitâb-ı sbe fî’l emrâd, Kitâb-ı ferâid* Kitâb-ı hâ, îstina-ül-ma’ruf, Kitâb-ı kerâhet-il
gmâ’ Kitâb-ı fi’n neseb ve fi’n nücûm. Kitâb-ı el-câmi, Kitâb-ı regâib, Kitâb-ı vera’ fi’l-ilm, Kitâb-ı vera’ fil-mal, Kitâb-ı hikeı& ve’l amel bi’l cevârih.
ABDÜLMELİK BİN HABİB
23
Nis