Kelâm, fıkıh, tefsîr ve hadîs âlimlerinden. Adı Muhammed bin îbrâhim’dir. Bağdâd’lı olup, Bezzâr Lakâbı ile meşhûrdur. Hocası Hârisi Muhâsebî’dir. Ayrıca, Sırrî-yi Sekatî ve başka büyük zâtların sohbetlerinde bulunup, kendilerinden ilim öğrendi. Ebû Bekri Kettânî, Hayrun-Nessâc ve başka zâtlar kendisinden hadîs-i şerifler rivâyet etmiştir. Bir yere gideceği zaman Ebû Türâb Nahşebî ile berâber giderdi. Ebü’l-Hüseyin Nuri’nin akrânı idi. Defalarca Basra’ya gitti. Bişr-i Hafî ile sohbet etti. Ebû Hamza Bağdâdî (r.a.), Bağdad’da Ressâfe isimli mescidde va’z ederdi. Sonraları Medine isimli mescidde va’z etmeye başladı. Bir Cum’a günü Medine isimli mescidde va’z ediyorken kendisine gâibden bir ses geldi. “Ey Ebâ Hamza! Bugtine kadar konuştun. İslâm âlimleri Ansiklopedisi 1 5 1 ‘i “Kulun Rabbine en yakın olduğu zaman, namazda olduğu zamandır.” Hadîs-i serft S B Ö K A M Î F E D İ L S E V E R İ Kahire de 970-972 senelerinde yapılmış olan d-bzher Câmii’nin görünüşü. Çok güzel ve te’sırli konuşuyorsun Ama bundan sonra konuşm am an daha hayırlıdır” diyordu Birden rengi değişti, sorardı v( kürsüden yere düştü Ertesi Cum’a’ya varmadan vefât etti. Vefât edinceye kadar hiç konuşmadı 289 (m 901;. îmâm-ı Ahmed bin Hanbel, bu zâta çok saygı gösterirdi. Evliya hâllerine ait bir mes’ele olursa, “Ey Ebâ Hamza! Bu hususda ne buyurursun7” diye sorar, aldığı cevâblara hayran olurdu Ebû llamza (r a /, tok olarak sahrada yola çıkın c ı uygun bulmaz ‘ Böyle yapmakla, Alî >hü teâlâya tam tevekkül etmekte, O’ ’uı güvenmekte gevşeklik etmiş olurum” buyururdu. Ebû Hamza Bağdâdî buyurdular ki “Allahü teâlâ sana hayır yollarından birini açarsa, sen o yolda gayretle devam et. Ama o ni’metı sana ihsân edeni ve o ni’mete kavuşmana vesile olanları da unutma. O ni’mete kavuştuğun için büyük lenme. Senin yapacağın şey, buna kavuşturana şükretmendir. Eğer şükretmezsen, o ni’met, elinden alınır îhsân edeni üzmüş olursun. Eğer şükredersen, sana daha hayırlı yollar, daha güzel ni’metler ihsân edilir. Nitekim Allahü teâlâ, Ibrâhîm sûresi 7 âyetinde €iEğer şükrederseniz elbette size nVmetimi arttırırım ve eğer nankörlük ederseniz, haberiniz olsun, gerçekten azabım çok şiddetlid ir99 buyuruyor “Bir kimsenin, Allahü teâlâyı sevmesi, sonra da O’nu unutması, devamlı Allahü teâlâyı hatırlayıp, sonra da O’nu bulamaması ve Allahü teâlâyı anmakdaki tadı alıp, sonra da O’ndan gâfil olması düşünülemez.” “Allahü teâlâ “C âh illerden yüz çevir99 (A’râf-199; buyuruyor. Nefs, câhillerin en câhilidir. O halde ondan daha fazla yüz çevirmelidir ” “Nefsinin kötü olan arzûlarını yapmayıp, onun âhırette kurtulmasını temin edebilirsen, nefsinin hakkını îfâ etmiş olursun. İnsanlar senin kötülüğünden emin olurlarsa, onların hakkını îfâ etmiş olursun.”
EBÛ HAMZA BAĞDADÎ
24
Nis