Ay

Mısır firavunu (İÖ 1323-1319). Devlet ve ordu kademelerinde yükselerek, 18. sülalenin son temsilcisi Tutanhamon’un ölümünden sonra firavun olmuştur. Kardeşi, III. Amenofis’in karısı kraliçe Tiy, karısı ise Ahenaton’un karısı Kraliçe Nefertiti’nin bakıcısıydı. Devlet hizmetine Kraliçe Tiy’le akrabalığından kaynaklanın nüfuzla ya da karısının yardımıyla girdi. Ahenaton’un sarayında görevli iken, “tanrının babası” unvanını taşımasından da anlaşılacağı gibi, firavun ailesiyle çok yakın ilişkiler kurdu. (Bu durum Nefertiti’nin babası olabileceği savının da ortaya atılmasına yol açmıştır.) Ayrıca orduda da önemli bir görev aldı ve firavunun yazıcısı oldu. Ay, Ahenaton’un ölümünden sonra, Firavun Tutanhamon’un en yakın danışmanı olarak nüfuzunu ve etkisini daha da artırdı. Tutanhamon’un Ahenaton’dan büyük baskılar görmüş olan Amon rahipleriyle barışmasına önayak oldu. Onun yönetimi sırasında kendisine yeni bir askeri unvanın yanı
sıra çok yüksek bir dini görev verildi. Aynca saray başgörevlisi ve vezirlik makamlarım elde etti. Bununla birlikte kendisini yükseltmiş olan firavun ailesine sadık kaldı. Tutanhamon’un naiplerinden biri olduğuna ilişkin açık kanıtlar bulunmamasına karşılık, genç firavun beklenmedik biçim
de ölünce, cenaze törenini onun ardılı olarak yönetti. Tutanhamon’un dul karısı Anhesenamen, Anadolu’daki Hitit kralından, kendisiyle evlenmek ve yeni firavun olmak üzere bir oğlunu göndermesini istedi. Bunu tek başına mı, yoksa bir öğüde uyarak mı yaptığı bilinmemektedir. Ancak talihsiz prens yolda yakalanarak öldürüldü. 1932’de Kahire’de bulunan ve üzerinde Ay ile Anhesenamen’in adları yazılı olan bir yüzük, Ay’ın tahtın mirasçısıyla evlenerek firavun olduğunu gösteren bir kanıt olarak yorumlanmıştır. Bununla birlikte firavun mezarından, Ay’ın ilk karısının başkraliçe olarak kaldığı anlaşılmaktadır. Ay, Teb kentinde kendisinden sonra örnek alman yenilikler taşıyan zarif bir mezar tapınak yaptırdı. Tutanhamon’un yolunu izleyerek Aton’a tapınmaya karşı hoşgörüyü sürdürdü ve halkın gözünde saygınlığı arttı. Tahta geçtiğinde yaşı ilerlemiş olduğundan, yalnızca dört yıl hüküm sürdü. Oğlu olmadığı için yerine Horemheb adlı komutan geçti.