Ebü’lfidâ’nm tesbitine göre : Beytülmakdis, Mescidi (Mescid-i Aksa), muhtelif tarihlerde Buhtunnassar, Titus ve Konstantin’in annesi He-lani tarafından üç defa tahrib edilmiştir.
Helani, Hz. îsâ’nın, üzerinde salb olunduğunu zannettiği tahtayı elde etmek üzere Kudüs’e gitmiş, Hz. îsâ’nın gömülü bulunduğuna inandığı bir kabrin üzerine — Kamâme Kilisesi diye anılan — Kiliseyi yaptırmış, Beytülmakdis Mescidini yıktırıp şehrin bütün süprüntülerini attırarak orayı süprüntülük hâline getirmişti.
Hz. Ömer Kudüs’ü feth ettiği zaman, süprüntüleri kaldırtmış, temizletmiş ve Beytülmakdis Mescidini, dördüncü defa olarak, yeniden yaptırmıştır.
Hz. Ömer’in yapısı, Halîfe Velid b. Abdülmelik devrine kadar kalmış, yıkılmağa yüz tutunca da, Velid b. Abdülmelik, onu yıktırıp temelinden itibâren yükseltmiş ve kubbelerini çatmıştır.
Beytülmakdis Mescidi (Sahra Mescidi) nin, Ebülfidâ’nm devrine (Hicrî yedinci asra) kadar devam edip gelmiş olan yapısı, Velid b. Ab-dülmelik’in yapısı idi (144).
Mescid-i Nebevî’nin Vazifelileri :
Peygamberimiz, Mescidinin ilk ve devamlı îmam, Hatib ve Vâizi idi.
Sefer ve gazâlara çıktıkça, İmamlık vazifesini, çoğu zaman, Abdul-lâh b. Ümmü Mektûm’a bırakırdı (145).
îbn-i Ümmü Mektûm, Mus’ab b. Umeyr gibi Medine’de halka Kur’ân okumak ve öğretmekle de, vazifelendirilmiş bulunuyordu (146).
Mescidin Müezzinlik vazifesi, Medine’de Ezan okunmağa başladığı dakikadan itibaren, Peygamberimiz tarafından Bilâl-i Habeşî’ye verilmişti.
(141) Yâkubî – Tarih, c. 1. s. 65. 66.
(142) Diyneverî – Ahbâruttuvâl, s. 26, 27.
(143) Taberl – Tarih, c. 2, s. 5.
Büâl-i Habeşî, Eshâbın en gür ve yüksek seslisi idi (147).
Abdullâh b. Ümmü Mektûm da, Büâl-i Habeşî ile birlikte Mescid-i Nebevî’de Müezzinlik ederdi
Büâl-i Habeşî uyuyanları Sabah Namazına kaldırmak için, Ezam, erkenden okurdu.
tbn-i Ümmü Mektûm ise, âmâ olduğu için, kendisine : «Sabah oldu! Sabah oldu!» diye ihtar edilmedikçe, Ezam, okumazdı (148).