kapalı çarşı, üzeri örtülü yollarla bunların iki yanında sıralanan dükkânlardan oluşan çarşı. İslam kentlerinde ortaya çıkmış ve varlığını hep bu kentlerde sürdürmüştür. Günümüzde büyük kentlerde sık sık karşılaşılan, içinde çeşitli mallar satılan çok sayıda dükkânın yer aldığı, lokanta, sandö-viççi ve cafe ile spor ve eğlence yerlerinin de bulunduğu büyük çarşıların ilk örneği sayılabilir.
Kapalı çarşıyı ilk uygulayanlar Araplar olmuştur. 9. yüzyılda el-Kayrevan’da, 10. yüzyılda Musul’da, 11. yüzyılda Türkistan kentlerinde kapalı çarşıların bulunduğunu yazan kaynaklar vardır. Ama günümüze ulaşmış en eski kapah çarşı Halep’tekidir (13. yy). Kapalı çarşı geleneğinin çok yaygın olduğu İran’da da bu yapıların ilk kez Büyük Selçuklular döneminde yapıldığı düşünülebilirse de, günümüze kalmış örnekler daha
sonra, Safeviler ve Kaçarlar dönemle yapılmış olanlardır. Bugüne ulaşmış t çarşıların en ünlüleri Halep, Bağdat sul, Şam, İskenderiye, el-Fustat, el-K yan gibi Arap; Tebriz, Isfahan, Mer İran; Buhara, Semerkand, Belh gibi T tan kentlerindedir. Türkiye’de ise İst; daki Kapalıçarşı’dır. Bundan başka İstanbul’daki Mısır Çarşısı, Edirne’dei Paşa Çarşısı, Bursa, Kayseri, Kilis ve kapah çarşıları da başka önemli örneki
kapala (Sanskrit dilinde “kafatası”), Tibet dilinde thod pa, Hindistan’daki Hindular ile Tibet’teki Budacıların öfkeli Tantra tanrılarının taşıdıkları insan kafatasından
Mercan ve turkuvaz kakmalı Tibet işi gümüş kapala, 17-18. yy, Seattle Sanat Müzesi, VVashington
Seattfe Art Museum, VVashington
yapılma kap. Tibet’te Budacı sunak üzerinde sergilenir ve ayinlerde vahşi dharmapa-la’lara (dinsel hukukun koruyucusu), kanı simgeleyen şarap ya da göz, kulak, dil biçiminde yapılmış çörek sunmak için kullanılırlar. Çoğu zaman özenle işlenmiş olan bu kaplar, kafataslanyla birlikte kurban ateşini simgeleyen üçgen biçimli bir kaide üzerinde bulunur. Genellikle gümüş ya da altın kaplama ve tunç kabartmalarla bezeli metal bir kılıf içine oturtulmuş olan kap, vacra (yıldırım) biçiminde bir tutacağı bulunan yarım kafatası biçiminde bir kapakla örtülüdür.
kapalı çarşı, üzeri örtülü yollarla bunların iki yanında sıralanan dükkânlardan oluşan çarşı. İslam kentlerinde ortaya çıkmış ve varlığını hep bu kentlerde sürdürmüştür. Günümüzde büyük kentlerde sık sık karşılaşılan, içinde çeşitli mallar satılan çok sayıda dükkânın yer aldığı, lokanta, sandö-viççi ve cafe ile spor ve eğlence yerlerinin de bulunduğu büyük çarşıların ilk örneği sayılabilir.
Kapalı çarşıyı ilk uygulayanlar Araplar olmuştur. 9. yüzyılda el-Kayrevan’da, 10. yüzyılda Musul’da, 11. yüzyılda Türkistan kentlerinde kapalı çarşıların bulunduğunu yazan kaynaklar vardır. Ama günümüze ulaşmış en eski kapah çarşı Halep’tekidir (13. yy). Kapalı çarşı geleneğinin çok yaygın olduğu İran’da da bu yapıların ilk kez Büyük Selçuklular döneminde yapıldığı düşünülebilirse de, günümüze kalmış örnekler daha
sonra, Safeviler ve Kaçarlar dönemle yapılmış olanlardır. Bugüne ulaşmış t çarşıların en ünlüleri Halep, Bağdat sul, Şam, İskenderiye, el-Fustat, el-K yan gibi Arap; Tebriz, Isfahan, Mer İran; Buhara, Semerkand, Belh gibi T tan kentlerindedir. Türkiye’de ise İst; daki Kapalıçarşı’dır. Bundan başka İstanbul’daki Mısır Çarşısı, Edirne’dei Paşa Çarşısı, Bursa, Kayseri, Kilis ve kapah çarşıları da başka önemli örneki
