serval

serval

Kedigiller ailesinden yabankedisi türü. Afrika’da, Bü­yük Sahra’nın güneyinde kalan kesimde yaşayan serval

(Bil. a. Felis serval), ince uzun bedenli, uzun bacaklı, uzun boyunlu, küçük başlı, geniş ve dik kulaklı, kısa kuyruklu bir hayvandır. Erkeğinin uzunluğu 1 m’yi (kuy- ruğununki 30 cm), ağırlığı 11 kg’ı, omuzdan yere yük­sekliği 58 cm’yi bulur. Kısa tüylü postu, sarımsı üstüne siyah benekli ve çizgili, karın bölümüyse beyazdır. Geceleri tek başına dolaşarak genç antilopları, kuşları ve kemiricileri avlar.

m

Server Bedi: Bk. peyamİ safa.

SESBİLİM 61 Servet-i Fünun: Bk. türk edebîyati.

servi

Servigiller ailesinden, 12 türü bulunan kozalıklı ağaç cinsi. Akdeniz çevresi ülkelerinde yaygın biçimde yeti­şen servi (halk arasında selvide denir)cinsi (Bil. a. Cup- ressus) üyeleri, ceviz iriliğinde esmer kozalaklı, yüksek ağaçlardır; genellikle rüzgâr siperi olarak dikilirler. Odunlarından yapı sanayisinde ve marangozlukta ya­rarlanılır. Cinsin örnek türü servi ya da selvi (Cupressus sempervirens) uzun ömürlü, odunu hoş kokulu bir ağaçtır; ülkemizde Akdeniz bölgesinde, daha az ölçü­de de Karadeniz kıyılarında yetişir; bahçelerde de ye­tiştirilir. Piramit servi (C. sempevirens var. pyramidalis), daha çok mezarlıklara ve cami avlularına dikilir. Türki­ye’de yetiştirilen öbür servi türleri arasında, doğal ola­rak en çok yetişen tür olan dallı servi (C. sempevirens var. horizontalis), Arizona servisi (C. arizonica), kokulu servi (C. govveniana) sayılabilir.

seryum

Lantanitler dizisinden kimyasal element. Simgesi Ce, atom sayısı 58, atom ağırlığı 140,12 olan seryum, lanta- nitlerin en bol bulunanıdır: Pek çok mineralde, özellik­le de monazitte ve bastnezitte bulunur. 1803’te birbir­lerinden habersiz olarak M. H. Klaproth ve J.J. Berzelius ile W. Hisingertarafından bulunmuştur. % 50 oranında öbür ender metallerle karıştırılmasından oluşan alaşım­dan, oksijen taşımacılığında kullanılan vakum tüpleri yapılır.

SeS (fizyoloji)

İnsan dahil bütün hayvanların iletişim kurmak ama­cıyla çıkardıkları, perdeleri, yüksekliği ve alçaklığı değişen karmaşık hava titreşimleri dizisine verilen ad. Ötücükuşlar ve yunusbalıkları, çok daha sınırlı ol­makla birlikte, insanla karşılaştırılabilecek nitelikte ses çıkarabilirler. İnsanda soluk borusunun üst bölü­münde, kıkırdak çeperler arasındaki gırtlak boşlu­ğunda oluşan ses, kadında ve erkekte farklıdır: Eriş­kinlik döneminde erkek cinsellik hormonlarının etki­siyle erkeklerin ses telleri uzadığı için, sesleri de ka- dınlarınkinden daha kalındır.

SeS (fizik): Bk. SES VE AKUSTİK.