Enformasyon bilimcinin rolü
yona ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle enformasyon bilimcileri her konuya eğilmek zorundadır.
ir Araştırma yaparken, idâri bir ka»
rar alırken, problem çözerken kesin, doğru ve güncel bilgi hayati önem taşımaktadır. Bu tür bilginin zamanında bulunması, endüstri; ticaret, kamu işleri, eğitim ve araştırma alanlarında çok yararlı olmaktadır. «Bilgi Patlaması» bilgiyi çoğaltmıştır. Her konuya ilişkin bilgilerin izlenmesi bulunması, toplanması çok zor ve çok zaman isteyen bir iş
I. Dünya Savaşı sırasında işe başladılar
tir. Yeni bir atılımda gerekli bilgileriı hepsini bulabilmek haftalar ve hatta ay lar sürebilmektedir. Bu nedenle çok ke; yetersiz bilgi ile harekete geçilmekte, ka rar alınmaktadır. Her gün artan bir hızla büyüyen bilgi kümesi ile ilgilenebilmek, eksiksiz enformasyon toplayabilmek özel bir eğitim, ilgi ve cesaret gerektirir
Bu nedenle, bu ihtiyaca cevap verebilmek üzere yeni bir meslek ortaya çıkmıştır; Enformasyon Uzmanı.
Enformasyon Biliminin Hedefleri:
Milletlerin karakterleri, kabiliyetleri ftırklı olmaktadır. Stizaelifni. tnarilfehu
lörde Enformasyon bilimcinin rolü orta* ya çıkmaktadır.
Örneğin; Sir William Perkin Anilin Boyalarını 1856 yılında bulmuş olmasına rağmen 1914 de Ingiltere boya ve en kalite Jkimyevi maddelerin Almanya’dan ithal ettiğini farketmiş ve enformasyon bilimcileri bu duruma çare bulacak kişi-ler olarak ortaya çıkmıştırlar.
Böylece enformasyon bilimcileri asıl Birinci Dünya Savaşı sırasında çalışmaya
O zamandan beri bu mesleğin önemi anlaşılmış, pek çok büyük sermayeli fir-ıtja, orta büyüklükte firmalar enformasyon bilimcileri istihdam etmeğe başlamıştır. Bu firmalar özellikle kimya, elektrik, elektronik ve endüstrisine dayanan teknik firmalardır. Aynca ulusal endüstri kamıı kuruluşları, araştırma ve geliştirilirle birlikleri ve ticari kuruluşlar, üniversiteler zamanla bu tür eleman çalıştırmaya başlamıştır.
Enformasyon bilimcileri başka fonksiyonları da yerine getirmektedir. Yukarda adı geçen kuruluş personeli yeni kanunla, en son buluşlar, teknik uygulamalar, ekonomik ye ticarî trendler, fiyat değişiklikleri, modem öğrenim metodlan……
v.b. konularda seçimli doğru enformas-
iseneıtikle yabancı literatürü
izlerler.
Başlıca fonksiyonları iki bölümde toplamak mümkündür; istenilen bilgiyi acele ve doğru olarak bulmak ve iş arkadaşlarım devamlı olarak yeterli, önemli bilgilerle beslemek.
Son kesin değerlendirme konu uzmanına ait olmakla birlikte bir enformasyon uzmanı ön değerlendirmeyi yapabilecek nitelikte olmalıdır. Gayesi doğru bilgiyi, doğru şahsa, doğru zamanda ulaştırabilmektir.
Telefon veya diğer metodlaria ulaştırılır.
Bir Enformasyon Uzmanının Günlük Çalışmaları:
Yeni bir görevde, yapması gereken hususlardan birincisi, kendi kuruluşunda çalışanların görevlerini sorumluluklarını tespit etmek, değişiklikleri takip etmektir. Bu husus uzmamn enformasyon dağıtımına yön vermek, kendi kuruluşunda ve dış dünyadaki uzmanlan bilip, tanımak ve faydalanmaktır. Böylece kendi kuruluşundaki elemanları, uzmanlar ile karşı karşıya getirebilecektir. Ancak kuruluş dışındaki eksperler kendi yöneticilerine karşı sorumlu olmalan nedeniyle rahatlıkla ve her istenilen zamanda konuşamı-yacaklardır. Onun içindir ki Enformasyon uzmanı başlıca kaynak olarak literatürden yararlanmaktadır. Yerli, yabancı yayınlanmış, yayınlanmamış kitaplar, dergiler, patentler, standaırdlar, hükümet yayınlan, raporlar v.s. başvuracağı bilgi
V aVtl n İr 1 Q t-i r\ ir
Bu arada kendi kuruluşunun yayınları r raporlarını, muhtıralannı, standardlan unutmamalı, bunlan toplayıp bilgile indeksleyerek, hazır bilgi kolleksiyonla meydana getirip zaman, emek ve para i rafına engel olmalıdır.
Çalışmalannda bir kütüphaneye ihtiyı duyacaktır. Aynı zamanda bu kütüphaı kuruluşun diğer elemanlanmn kolaylık kullanabileceği bir düzene sahip olma dır. Hangi yaymlânn sipariş edileceğiı (hangi tasnif sisteminin kullanılacağını karar vermek, kuruluş içi bir sirküla yon sistemi geliştirmek, kendisi ve el manlaır süratli bilgi erişimi sağlamak üz re değerli ve önemli makaleleri, rapor! n indekslemelidir. Bu tür işlemler iç bilgi sayarlarda kullanılabilir.
Elemanlannı da seçmeli ve eğitimdi geçirmelidir. Elemanlanmn arasında ı az birer tane kütüphaneci ve çevirim bulundurmayı unutmamalıdır.
Görevlerinden bir bölümü süreli y yınlann günlük taranmalanna önderli ederek bibliyografik künyeler veya özle ihtiva eden günlük, haftalık ve/veva ti ğer belirli sürelerde enformasyon bülte lerinıin yavmlalnmasım sağlamaktır. B okuyuculan mevcut çalışmalardan habe dar ederek orijinal metin talep e’meleı ne yön verecek kolay bir metoddur.
Taleplere cevaplar ise durumun acili ğine göre telefon veya diğer araç ve m todlarla ilgili şahsa ulaştınlır.
iyi bir hafıza.
Enformasyon uzmanı iş arkadaşlarının sorularını çok iyi algılayıp, doğru tanımlamalı ve soru sahibinin eğitim durumu, zekâ seviyesi ve kuruluştaki statüsüne göre cevaplar hazırlamalıdır. Genç bir teknisyene yüksek matematiksel biri cevap, pratik bir elemana teorik bir cevap veya bir yöneticiye sayfalar dolusu bir rapor hazırlamanın hiç bir faydası yoktur.
Sorulan cevaplandırırken enformasyon uzmanı diğer kuruluşlan ve kütüphaneleri dolaşıp ilişkiler kuracak, faydalı temaslarda bulunacaktır. Enformasyon uzmanları, kendi kuruluş menfaatlerine zarar vermeden birbirlerine rahatlıkla yardım edebilirler.
I •
Bu tür faaliyetlerde başan gösteren, yargı ve yorumlannda isabetli olan en-formasyonculara daha geniş görevler verilebilir. örneğin, bir konuda mevcut dorumun tespit edilmesine ilişkin geniş b:r rapor veya yöneticinin ziyaret edeceği Ülke hakkında ekonomik bir inceleme yapması istenebilir. Hatta uzun vadeli plânlamalarda veya politika tespitinde danışmanhk etmesi istenebilir. Bazı enformasyon uzmanlan yükselerek bazı yük »ek idari görevlere gelebilirler. Aynca Enformasyon Bilimi üzerine eğitim vs araştırma alanlannda artan sayıda görevler ortaya çıkmaktadır.
Bütün bu çerçeve içinde bir enformasyon uzmanı hergün yeni yeni şeyler öğrenmektedir.
ı
Bu meslek bir noktaya kadar kütüphanecilik ve teknik #*HitHrHilr ili» 4’kılıu-
Nitelikler ve Eğitim:
Yukandaki açıklamalarla Enformasyon Bilimi kalifiye elemana çok cazip bir kariyer vaad etmektedir. Ancak canlı bir zekâ, iyi bir hafıza, kolay adapte olabilme kabiliyeti, mantıkî yaklaşım, sır tutma özelliği, aranılan vasıflardır.
iyi karaktere ilâveten bilim, teknoloji, ekonomi, ticaret, işletmecilik alanlann-dan birinde yüksek tahsil yapmış olmak ve okuyabilecek veya dökümanlann konularını anlayabilecek kadar İngilizce, Almanca, Rusça veya Fransızca bilgisi gerekmektedir.
Aynca ilgi alanına giren konuda önemli olan yabancı dili bilmekte faydalıdır, örneğin, kâğıt ve kâğıt hamuru endüstrisi için yabancı literatürün çoğu İskandinav dillerinden olması nedeniyle bu dillerden birini bilmek yararlı olacak, işleri kolaylaştıracaktır.
Bugünkü enformasyon bilimcileri çok çeşitli alanlardan gelmişlerdir. Orta tahsilliden yüksek lisans yapanlar, doktora yapmış olanlar arasından enformasyon bilimcisine rastlamak mümkündür. Ancak en yüksek kadrolar yüksek öğrenim yapmış olanlara verilmektedir. Bu /
nedenle derece almak çok önemli olmaktadır.
Türkiye’de Enformasyon Bilimi üzerine eğitim olanakları:
Akademik Eğitim :
Hacettepe Üniversitesi, mezuniyet sonrası Eğitim Fakültesi, Kütüphanecilik ve Dokümantasyon Enstitüsü; Lisansüstü (2 yıl) ve Doktora (en az üç yıl) çalışma programlan uvgulamaktr
Bu programlar çerçevesinde yetene kişilere Enformasyon Bilimi üzerine Mas-ter ve Doktora dereceleri verilmektedir.
Türkiye Bilimsel ve Teknik Dokümantasyon Merkezi – TÜRDOK kısa süreli, pratik bilgiler veren kurslar düzenlenmekte, ayrıca ilgililere işbaşı eğitim ola-naklan sağlamaktadır.
Yurt dışında da çeşitli akademik kuruluşlar eğitim olanağı sağlamaktadır, özellikle İngiltere ve Amerika Birleşik Devletlerinde çok güzel kurslar düzenlenmektedir.
Faydalan:
Yavaş yavaş enformasyon uzmanlan da teknik elemanlara eş değerde kadrolara yerleşmeğe ve o oranda ücret almağa başlamaktadır.
Görev yerine getirilirken çok önemli kilit mevkide uzman şahıslarla temaslarda bulunup sosyal ve meslekî ilişkiler g& liştirilmektedir.
Başanlı elemanlara en son yenilikleri izleyebilmeleri için yabancı ülkelere ince teme gezileri veya toplantılara katılmalı için burslar (CENTO, OECD v.b. gibi tef kilâtlarca) sağlamaktadır.
özellikle çok başanlı olanlar emekli olduktan sonra dahi danışmanlık yapa rak iş bulma imkânına sahiptir.
