çevirmek

UÇUŞ GERÇEK AMA, UCÂK GERÇEK DEĞİL

Şimdi bilgisayarlar bir film gibi çevrilebilen ger­çeğe uygun resimler yaratabiliyorlar. Hesaplama hızının ve bilgi depolama olanaklarının artması, bunu mümkün kılmıştır. Bu yazıda, uzmanların hangi teknik hileleri kullandığını ve bilgisayar simülasyonunun hangi alanlara uygulandığını oku­yacaksınız.

Brigitte ROTHLEİN

irkaç yıl önce ilk olarak bir ev bilgisayarını gördü­ğümden beri, kompütografik gelişmeler baş döndürü­cü bir hız kazanmıştır. Eskiden (ilk önce 1982’de) yeşil-siyah ekranda iki adamcığın birbirine top attığı bir oyun uydurabil­diğim zaman bu bana mucize gibi geliyordu. Tabii o vakit ekran hiç de net değildi; insancıklar birbiri üzerine yığılmış harflerden oluşuyordu, top ise monitörde pek te hızlı hare­ket etmeyen aydınlık bir kutucuk şeklindeydi.

Birkaç ay sonra, büroda öğle tatilinde PacMan oylna- mak moda oldu. O zaman kendi icat ettiğim bilgisayar oyu­nunun ne kadar hantal olduğunun farkına vardım. PacMan yalnız renkli olmakla kalmıyordu; şekiller de daha güzeldi. Gerçekten yuvarlak biçimdeydiler ve ağızlarını açıp kapata­biliyorlardı. Üstelik, ekranda benimkine kıyasla tazı gibi koş­turuyorlardı.

Daha sonraki yıllarda, mesleğim gereği hep bilgisayar grafiği ile işim oldu. Bu arada özellikle bazı ileri firmaların CAD sistemine geçtiklerini gördüm (CAD, “Compüter Aided Design” – “Bilgisayar Yardımlı Çizim’’ kelimelerinin ilk harf­lerinin kısaltmasıdır). Bu sistemde yapımcı; modellerini ar­tık çizim tahtasında değil, bilgisayar ekranının önünde hazır­lamaktadır.

CAD sistemleri, özellikle düz hatlar ve daireler çizebil­mektedir. Eskiden daha zor eğrilerle baş edemiyorlardı. Üs­telik çizimciler bazen, sistem verilere tepki gösterinceye ka­dar bir hayli beklemek zorunda kalıyorlardı; çünkü hesapla­ma süresi çok uzun idi.

Bugün ise ortalama CAD yapımcısı, artık cevap için 0,4 saniyeden fazla beklemeyi kabul etmez. Görülüyor ki, hesap­lama süresi, birkaç yılda, onda hatta yüzde birine kadar düş­müştür. Aynı zamanda bugünkü CAD sistemleri kolaylıkla is­tenen bütün biçimleri hesaplayabilir ve otomobil çamurluğun­dan türbin kanadına kadar her şekil çizebilir.

Anlattığım sistemler gerçekten şaşırtıcıdır ama, günün birinde şimdiye kadar gördüğümü birdenbire geride bırakan bir buluşla tanıştım. Büyük bir İsviçre ilaç firmasında bana bilgisayarın nasıl bir albümin molekülünü binlerce ayrıntısıyla, renkli ve boyutlu bir şekil olarak yansıttığını gösterdiler. Ay­rıca bir düğmeye basarak bu molekülü istediğiniz gibi evir-

20

mek, çevirmek, karmaşık iç yapısına bakmak, büyütmek, kü­çültmek, kısacası istediğiniz her şeyi yapmak mümkün olu­yordu.

15   MİLYON DEĞİŞİK RENK TONU VERİLEBİLİYOR

Bunun başka cisimlerle de mümkün olabileceğini düşün­düm ve bu düşüncem doğrulandı. Sistemi geliştirmiş olan Evans and Sutherland firması tasarladığımız her şeyi üç bo­yutlu olarak çizebilen ve hareket ettirebilen bilgisayarlar yap­maktadır. Örneğin ibz/Digital Productions gibi diğer firmalar | da bu olanaklardan devamlı olarak yararlanmışlardır.

Nasıl oldu da bilgisayarlı (kompütografik) çizimler bu ka­dar gelişti? Bu konuda özellikle şu üç etkeni belirtebiliriz:

Birincisi, bugün ince ayrıntıyı gösterebilen çok iyi renkli I ekranlar vardır. Onaltı milyon renk tonunda 4096×3072 nok­talı şekiller çizebilirler.

İkincisi, arada çok güçlü depo “çip ”leri geliştirilmiştir. Bir cisim, ancak milyonlarca noktadan oluştuğu ve her nok-1 tası renk, konum ve aydınlatması ile en kısa zamanda yansı- tılabilir biçimde depolandığı zaman, gerçek izlenimini vere­bilir.

Üçüncüsü, elimizde grafik şekilleri şimdiye kadar görül­memiş hızla hesaplayan bilgisayarlar vardır. Bunlar gerek ak­şamı, gerek programları, yüksek ölçüde kendine özgü oldu-

BİLİM VE TEKNİK