konuk ol

evlerimize konuk olmakta­dır. Bu yüzden, oda içi derişimleri sık sık milyonda 1 kısmı (1 ppm) aşabilir.

Formaldehit, çok düşük derişimlerde olsa bile, özellikle | gözlerde alerjik duyarlıklara yol açabilmektedir. Solunum yol-^j ları ve deride duyarlığı artırır. Milyonda 6 kısım (6 ppm) dü- i zeyindeki derişimleri kanserojen etkiler yapmaktadır.

Formaldehitli yalıtım malzemelerinin ve bu maddeyi içeren başka ürünlerin sıkı denetimi ve odaların sık havalandırılma­sı, alınabilecek önlemlerin başlıcalarıdır.

ASBEST

Dünyada, yılda 5 milyon tondan fazla tüketilen bu mal­zeme, kimi koşullarda en tehlikeli sağlık sorunlarının nede­nidir. Lifli, esnek, ısı yalıtkanı olan, asbest ya da öbür adı ile amyant denilen malzeme, serpantin, krosidolit, amfolit, aktinolit ve tremolit minerallerinin karışımıdır.

Çatı ve taban kaplama malzemesi conta, süzgeç, alçı, balata, boru, kaplama malzemesi, kablo, ısı ve ses yalıtkanı olarak çok farklı kullanım alanlarına sahiptir.

Konutlarda, duvar,tavan boru yalıtkanlarında karşılaştı­ğımız, hatta sobaların aşırı sıcaklığından korunmak için kar­tonlara emdirilmiş biçimde levhalarını kullandığımız asbest; lifleri havada uçuşmadıkça tehlikeli sayılmaz. Ancak, püskür­tülmüş asbest, titreşim, aşınma, kesilme, öğütülme gibi yol­larla kolayca havaya geçebilir. Temizlenmiş bir odada bulu­nan kişi için asbest derişimi, mililitrede 0,3 lif kadar iken, asbest kaplı bir tavanı sıyıran kişinin mililitrede 80 liflik deri­şime uğrayacağı hesaplanmıştır.

Asbest lifleri, solunum ve sindirim yollarından vücuda girer, kan ve lenf yollarıyla taşınır. En yaygın yolu solunum­la ciğerlere girmektir. Akciğer kanseri ve mezotelyoma ya­par. Bu İkincisi, ciğer ve kalp deliklerinin zarlarındaki hücre­lerinin kanseridir. Ayrıca, asbestosis denilen bir ciğer hasta­lığına da yol açar.

Asbestin zararları 15-40 yıl içinde gelişir. Sigara