DOĞADAKİ KUŞLARI DA BESLEYELİM
Doç.Dr. Hhaml KİZİROÛLU
S
onbaharın gelmesi ile günler de kısalmaya başlar ve ilk gece donlan ile birlikte, tada ve çayırlar üzerinde kırağı izlenir. İşte bu dönemlerde, bizlerin en yakın dost ve arkadaştan olan kuş türlerinin büyük bir bölümü, kışın daha sıcak geçtiği ve kolayca besin bulabilecekleri güney bölgelerine göç ederler. Geriye kalanlar, kışın getireceği olumsuz koşullara göğüs germeyi kabullenen, çeşitli yerli kuş türlerimizdir. Bunlara, kuzey ülkelerinden gelip de kışı yurdumuzda geçirenler de eklenirse, oldukça kalabalık bir toplulukla karşı karşıya kalmış oluruz.
Gerek kışıülkemizde geçiren kış misafirleri ve gerekse yerli kuş türlerimiz, soğuk kış günlerinde bizlerin yardımına muhtaçtırlar. Yapılan incelemelerden bir baştankara bireyinin -10°C’lik soğuk bir gecede, ağırlığının % 10’unu kaybettiği belirlenmiştir. Bu ağırlık kaybı, çevrenin düşük sıcaklığına karşı, 40°C’lik vücut sıcaklığını korumak zorunluluğundan kaynaklanır.
Kışın günlerin kısalığı, kuşlann doğada beslenebilecekleri zamanı da azaltmaktadır. Bu dönemde ayrıca besin bulmada karşılaşılan güçlükler de dikkate alındığında, kuşlann şiddetli kışlar nedeniyle hayatta kalmalan, onlan beslememize ve onlara bakmamıza bağlı kalacaktır. Yerleşme alanlarında özellikle şehirlerde yeterli besin noktalan (çöplükler) veya besin kaynaklannın azalmış olması, soğuk kış günlerini geçirmek zorundaki bazı kuş türlerini zor durumda bırakmakta ve hatta çoğu yaşamını yitirmektedir. Sosyal yaşamdaki değişmeler, örneğin apartman yaşamına geçiş gibi olgular da kuş-insan ilişkilerini olumsuz yönde etkilemiştir. Bugün eskiden olduğu gibi cumbalı evlerin pencere boşluklarında kuşlan yemleme olanağı, bu evlerin azalması nedeniyle hemen yok gibidir. Aynca, kışın, kuşlann besinlerini kolaylıkla sağlayabildikleri alanlann büyük bir kısmı da insanoğlunun çevre üzerinde yapmış olduğu olumsuz baskı nedeniyle bozulmuş ve sonuçta kuşlar, insanoğlunun yardımına muhtaç duruma gelmişlerdir.
- Soğuk ve karlı kış günlerinde kuşlarla onları besleyen kişiler arasında, ikili bir ilişki ve alışkanlık doğar. Bu nedenle kuşlann kışın beslenmesi doğadan gittikçe uzaklaşan insanlarımız için de büyük önem taşır. İnsan-hayvan ve özellikle kuş arasında kurulan ikili ilişki sayesinde, genç ve çocuklarda doğayı sevme duygusunun ve doğaya karşı bir sorumluluktan olduğu duygusunun gelişmesi de sağlanmış olur. Aynca bunun sonucunda böcekçil kuş nüfusu artacağından, on- lann biyolojik savaşta oynadıktan rol de desteklenmiş olacaktır.
KUŞLARIN BESLENMESİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR?