(d. 4 Şubat 1912, Viyana, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu -ö. 11 Eylül 1993, Zürich, İsviçre), Avusturya asıllı ABD’li piyanist ve orkestra şefi. Viyana Üniversitesi ve Devlet Akademisinde müzik öğrenimi gördükten sonra, Anton von Webern yönetimindeki Sosyal Demokrat Sanat Konseyi Koro Demeği’n-de önce çalıştıncı, ardından solo piyanisti olarak görev aldı. 1934’te Salzburg’da Bruno Walter’in yardımcısı oldu ve Arturo Toscanini’nin Viyana’daki özel bir konserine katıldı. Kısa zamanda İtalya’da opera orkestralarım yönetmekle ün kazandı. 1937’de şef yardımcısı olarak New York’ta-ki Metropolitan Operası’na çağrıldı. Aynı yıl içinde şefliğe getirildi ve Alman repertu-van sorumlusu oldu.
1943’te Arthur Rodzinsky’nin ardından Cleveland Orkestrası’mn şefi olduysa da, ABD ordusunda savaşmak için bu görevinden ayrıldı. Savaştan sonra, 1947Me Rochester Filarmoni Orkestrası’na girdi. On yıl sonra New York Kenti Operası’nda bir sezon çalıştı, ardından Metropolitan’daki görevine döndü. 1962-69 arasında, Charles Munch’ün ardından şefliğe getirildiği Boston Senfoni Orkestrası’nda, 1978-80 arasında da başşef olarak Batı Berlin Radyo Senfoni Orkestrası’nda görev yaptı. Leinsdorf, Avrupa ve ABD’deki büyük orkestraların hemen hemen hepsini yönetmiş, ayrıca Bayreuth ve Prag festivallerinde konuk şef olarak izleyici karşısına çıkmıştır.
Leinster, Eski İrlanda dilinde laiğin, İrlanda’nın güneydoğu kesiminde bölge. Carlow,
Dublin, Kildare, Kilkenny, Offaly, Longford, Louth, Meath, Leix, Westmeath, Wexford ve Wicklow illerinden oluşur. Eskiden Meath (Midhe) Krallığı ile kuzeyde Howth Yarımadası ve Liffey Irmağı, batıda da Slieve Bloom Dağlarıyla çevrili olan Leinster Krallığı’nı içine alıyordu. Leinster kralları ortaçağın başlarında, başkentleri Meath’teki Tara’da bulunan Ui Neill kralları ile savaş içindeydiler. Leinster 15. yüzyıl sonlarında ve 16. yüzyıl başlarında Kildare kontlarının yönetimi altında fiilen bağımsızlığını korudu.
Leinster Kitabı, İngilizce the book of leinster, sözlü gelenek ve eski yazmalarla 12. ve 13. yüzyıllara ait dinsel ve dindışı kaynaklardan alınma, İrlanda Gaelcesiyle yazılmış düzyazı metin ve şiirler içeren derleme. Kitabın kaybolduğu sanılan Lebar na Nûachongbâla (Noughval Kitabı) olduğu ileri sürülmüş (1907) ama bu bilgi ancak 1954’te kesinleşmiştir. Böylece, daha önce The Book of Leinster (Leinster Kitabı) ya da The Book of Glendalough (Glenda-lough Kitabı) adlarıyla ve İrlanda dilindeki çeşitli başlıklarla bilinen kitap olmadığı ortaya çıkmıştır. Tir-dhâ-ghlas (Terryglass, Tipperary) başrahibi Âed Hûn Crimthaind’ in yazdığı sanılan yapıt, kaligrafisi bakımından da değerlidir.
Yaklaşık 1160’ta yazılan ve 1201-24 arasında bir tarihte tamamlanan Leinster Kitabı, Orta İrlanda dili döneminden, özellikle de
12. yüzyılın ikinci yansında Normanlann İrlanda’ya gelişinden önceki dönemden günümüze ulaşan en önemli derlemelerdendir. Kitaptaki metinler arasında, Leinster krallarının ve kahramanlarının tarihi ve soyağa-cım yansıtan şiirler, istila ve savaşlan anlatan mitolojik ve tarihsel öyküler, 200 kadar yer adının etimolojisini ve tarihini içeren manzum ve düzyazı topografya listeleri, Yunan şairleri ve bard’lann kullandığı ölçüler üzerine yazılmış incelemeler, Latince ilahiler, Tâin B6 Cuailnge (Cooley Boğası Destanı) adlı kahramanlık öyküsünün bir metni ve Deirdre efsanesini anlatan Oid-headh Chloinne Uisneach (Usnech’in Oğul-larının Yazgısı) adh yapıtın en eski metni yer ahr.
Leiognathidae, Perciformes takımından 20 kadar tür içeren balık familyası. Vücudu kaygan, pullan küçük, ağzı körüklü olan bu familya üyeleri Güneydoğu Asya ve yakın adaların kıyılanndaki tuzlu ya da acı sularda yaşarlar. Uzunluklan genellikle 15 cm’yi aşmaz. Ama grubun en iri türü olan Leiog-nathus equula 30 cm uzunluğa ulaşabilir. Bütün familya üyeleri yaşadıklan bölgelerde sayılarının çokluğu nedeniyle öbür balıklar için önemli bir besin kaynağıdır. Eksiba-lığı (L. klunzin geri) Süveyş Kanalı açıldıktan sonra Akdeniz’e girmiş, Afrika kıyılan boyunca Tunus’a, aynca Kıbns’ın kuzey kıyılan ve Anadolu kıyılan boyunca Ege Denizinin güney kesimlerine kadar yayılmıştır.
Leiothrix, Passeriform.es (ötücükuşlar) takımının, Timaliidae familyasından, iki tür içeren kuş cinsi. Doğal yaşama bölgesi Himalayalar’dan Çinhindi’ne kadar uzanan bu iki türden L. lutea, kuş meraklılan arasında Pekin ya da Çin kızılgerdanı adıyla tanınır. L. argentauris türü, san, boz, kızıl ve siyah renklerde alacalı, L. lutea türünün gerdanı altın sansı, göğsü turuncu ya da kızıl, mavi (erkeklerde aynca kızıl) nakışlar bulunan kanatlan san, çatal kuyruğu dışa doğru kıvnk ve mavi uçludur. 15 cm uzunluğunda olan her iki türün de kısa ve güzel bir ötüşü vardır.
Leipoldt, C(hristiaan Frederik)
(d. 28 Aralık 1880, Worcester, Kap Ko si – ö. 12 Nisan 1947, Cape Town, G__ Afrika), Güney Afrikalı hekim, gazetecH ikinci Afrikaner Dil Hareketi’nin “ gelen şairi.
Tıp öğrenimi görmesine karşın edebi) yöneldi. Yazarlık yaşamına De Kok Het Dagblad, South African News gazetelerde başladı. Güney Afrika Sav da (1899-1902) Boer yanlısı çeşitli ga lerde savaş muhabiri olarak çalıştı. . verimli bir yazar olan Leipoldt şiir, oj gezi kitabı, polisiye öykü, yemek kıl gibi değişik türlerde aynı etkileyici üslu yazdı. Şiirlerinde Afrıkanerlerin aşağı’ malarını ve savaş sonrasındaki tepkili öfkeli bir dille yansıttı, övücü bir <. Güney Afrika’nın doğal güzelliklerini ı di. Başka bir dile çevrilemeyen Slamp perliedjie adını verdiği, metafizik vurg-içeren, çok kişisel ve kapalı bir şiir türü] liştirdi. En güzel şiirleri Oom Gert Ve en ander Gedigte (1911; Gert Amc Öyküsü ve Başka Şiirler), Uit Verelddele (1923; Üç Kıtadan) ve Sk„ heidstroos (1932; Güzelliğin Tesellisi) _ kitaplannda yer ahr. Öteki yapıtlannd Die Heks (1923; Cadı) ve Die Laaste Ai (1930; Son Akşam) Afrikaner dilinde zilmiş ilk önemli oyunlardır.
Leipzig, Almanya’nın doğu kesimin Saksonya eyaletinde (Land) kent. Ple. Parthe ve Weisse Elster ırmaklannın I leştiği noktanın hemen yukarısında, lin’in 182 km güneybatısında yer alır. Almanlann yaşadığı bölgenin sınır küçük bir yerleşmenin çevresinde Kayıtlara ilk kez İS 1015’te Urbs Libzi; bir kale olarak geçti. 1170’te bel< statüsü kazandı. Önemli ticaret
5ESST”
Leipzig Yeni Belediye Binası, Almanya Kari Droste-Bavaria-Verlag
üzerinde bulunması nedeniyle dış ticareti , gelişti ve tanınan ekonomik ayncakkkrj sonucu 1700’lere doğru Almanya’nın önemli ticaret merkezi durumuna Otuz Yıl Savaşlan (1618-48) ve Nap Savaşlan (1800-1815) sırasında pek çarpışmaya sahne oldu.
Kentin ekonomik gelişimi, özellikle basımcılığın gelişimi kültürel yaşamın lanmasına yol açtı; bu canlanmada JoL Sebastian Bach gibi bestecilerin çalışmada önemli rol oynadı. 1839’da Leipzig Dresden arasında Almanya’nın ilk demiryolu açıldı ve Leipzig sanayinin gelişmed sonucu Alman işçi hareketinin merkezlerin^ den biri durumuna geldi. II. Dünya Savaj
sırasında büyük hasar gören kentin bir bölümü savaştan sonra yeniden inşa edildi.
Öteden beri kürkleri ve basımevleri ile tanınan kentte ağır inşaat makineleri, elektrikli aletler, tekstil, giyim eşyası, kimyasal maddeler ve takım tezgâhlan üretilir. Her yıl ilkbaharda açılan Leipzig Fuan uluslararası ticaret bakımından büyük önem taşır. Leipzig, demir ve kara yollannın kavşak noktasında yer alır. Kente iki havaalanı hizmet verir.
Avrupa’nın kültür merkezlerinden biri olan Leipzig’de çok sayıda müze ve yayın kuruluşu ile tiyatro, müzik tarihi ve grafik sanatlar alanında eğitim veren akademiler vardır. En önemli yükseköğretim kurumu 1409’da kurulmuş olan ve 1953-90 arasında Leipzig Karl Marx Üniversitesi olarak anılan Leipzig Üniversitesi’dir. Kentteki kütüphaneler arasında Alman Kütüphanesi ve Avrupa’nın eğitim konusunda uzmanlaşmış en büyük kütüphanesi olan Komenskÿ Kütüphanesi sayılabilir. Üniversite Kütüphanesi, Leipzig Kent ve İl Kütüphanesi ile Kent Arşivi de önemlidir. Kentin müzik geleneği Thomaner Korosu, Gewandhaus Orkestrası ve Radyo Senfoni Orkestrası tarafından sürdürülmektedir. 1969’da bir opera binası inşa edilmiştir.
II. Dünya Savaşı sonrasında onanlan tarihsel yapılar arasında Eski Belediye Binası, Eski Ticaret Borsası, pazar meydanlan, Auerbach Mahzeni ve 13. yüzyıldan kalma Thomaskirche (St. Thomas Kilisesi) sayılabilir. Kentteki ilginç yerlerden biri de yaklaşık 22 hektarlık bir alanı kaplayan Leipzig Hayvanat Bahçesi’dir. Nüfus (1989 tah.) 545.307.
Leipzig Çarpışması, Napoléon’un kesin yenilgisiyle sonuçlanan ve Fransa’nın Almanya ile Polonya’daki son topraklannı da yitirmesine yol açan çarpışma (16-19 Ekim 1813). Saksonya’nın Leipzig kentinde geçen çarpışmada, Napoléon’un komuta ettiği 185 bin kişilik orduyla Prens Karl Philipp Schwarzenberg, General Gebhard Leberecht Blücher, General Leonti Leontyeviç Bennigsen ve İsveç veliaht prensi Jean Bemadotte’un komuta ettiği Avusturya, Prusya, Rusya ve İsveç birliklerinden oluşan 320 bin kişilik müttefik ordular karşı karşıya geldi. Müttefik ordulannın Leipzig’ den geçen Fransız ikmal hattını tehdit etmeleri üzerine dikkatini Leipzig üzerinde yoğunlaştırmak zorunda kalan Napoléon, 16 Ekim’de Schwarzenberg’in 78 bin askerle güneyden, Blücher’in ise 54 bin askerle kuzeyden yönelttiği saldınlan başanyla püskürttü. Ama her iki çarpışmada da kesin bir zafer kazanamadı. Ertesi gün Bennigsen ve Bemadotte komutasındaki birliklerin de katılmasıyla Napoléon’u kuşatma altında tutan birliklerin sayısında önemli bir artış oldu.
Müttefiklerin 18 Ekim’de 300 bini aşkın askerle başlattığı saldın Leipzig çevresinde dokuz saat kadar sürdü. Sonunda Fransızlar kentin kenar mahallelerine doğru çekilmek zorunda kaldı. Napoléon 19 Ekim sabahı Elster Irmağındaki tek köprü üzerinden batıya doğru çekilmeye başladı. Korkuya kapılan bir onbaşının Fransız birliklerinin geçmekte olduğu köprüyü hiçbir saldın tehlikesi yokken havaya uçurduğu öğle saatlerine değin çekilme harekâtında herhangi bir sorunla karşılaşılmadı. Köprünün yıkılmasıyla Leipzig’de kapana kısılan 30 bin artçı ve yaralı Fransız askeri ertesi gün tutsak alındı. Fransızlar aynca 38 bin ölü ve yaralı verdi. Müttefikler ise toplam 55 bin asker yitirdiler. Napoléon Savaşları’nın (1800-15) en şiddetli çaıpışmalanndan biri olan Leipzig Çarpışması ile Fransız İmpara-
torluğu Ren’in doğusundaki topraklannı bir daha geri almamak üzere yitirdi.
Leipzig Üniversitesi, Almanca Universität Leipzig, eskiden (1953-90) Leipzig Karl Marx ÜNİVERSİTESİ, Almanya’nın Leipzig kentinde devlet denetimindeki yükseköğretim kurumu. 1409’da Bohemya kralı VI. Vâclav’m (Kutsal Roma-Germen imparatoru Wenzel) dört ayrı ulustan öğrencilerin öğrenim gördüğü Prag Üniversi-tesi’ni Çeklere devretmesi üzenne bu üniversiteden aynlan Alman öğrenci ve profesörlerce kuruldu. Aynı yıl bir papalık fermanı ile kuruluşu onaylandı. 1539’da üniversitede Reform hareketi benimsendi ve bu doğrultuda eğitim verilmeye başladı. Leipzig Üniversitesi 17. ve 18. yüzyıllarda aralannda matematikçi Gottfried Leibniz (1646-1716), edebiyat eleştirmeni Johann Gottsched (1700-66), edebiyatçı Johann Wolfgang Goethe (1749-1832), felsefeci Johann Fichte (1762-1814), besteci Richard Wagner (1813-83) ve başka ünlü kişilerin bulunduğu seçkin eğitimci kadrosundan dolayı Avrupa’nın önde gelen edebiyat ve kültür merkezlerinden biri oldu.
Leiria, Portekiz’de il (distrito), il merkezi kent ve belediye (concelho). Leiria kenti Lizbon’un 115 km kuzeyinde, Atlas Okyanusundan birkaç kilometre içeride yer alır. Romalılar tarafından Collippo adıyla kuruldu. 8. yüzyıl başlannda Magripliler tarafından ele geçirildi. 1135’te kenti geri alan I. Afonso buraya günümüzde de ayakta olan bir Romanesk kilise yaptırdı. Kentteki bir başka önemli yapı da yaklaşık 1300’de onanlarak günümüze değin ulaşan Magrip kalesidir. Portekiz’deki ilk basımevi 1466’da Leiria’da kurulmuştur. Bir piskoposluk bölgesi olan Leiria’da bir de Rönesans katedrali vardır. Verimli bir tanm bölgesinin ticaret merkezi olan kentte tabakhaneler ve çimento fabrikalan bulunur.
Yüzölçümü 3.515 km2 olan Leiria ili Portekiz’in en geniş çam ormanını içine alır. Leiria dışındaki önemli yerleşmeler manas-tınyla ünlü Alcobaça ve cam sanayisiyle tanınan Marinha Grande ile Peniche ve Nazare adlı balıkçı köyleridir. Nüfus (1981) kent, 12.428; (1987 tah.) belediye, 100.000; (1989 tah.) il, 436.200.
