A B A Z A H A Ş A N PAŞA

Sultan Dördüncü Mehmed Han devrinde Osmanlı târihinin en büyük celâlî isyânını çıkaran âsî reisi. Silâhdar bölüğüne mensup kapıkulu süvârîlerindendir. Anadolu’da Türkmen boylarının ağası olan Haydaroğlu Meh- med’in çıkardığı isyânı bastırarak meşhûr oldu. Bu başansı dolayısıyla Yeni İl Türkmen voyvodalığına tâyin edildi. Ancak bir süre sonra görevden alınmasına kızarak isyân etti. Gerede ve Bolu arasındaki sâhayı hükmü altına aldı ve bu sırada isyân etmiş olan İbşir Paşa ile birleşerek üzerine gönderilen Katırcıoğlu’nu yendi. Bunun üzerine isyanını önlemek gâyesiyle yeniden Türkmen ağalığına tâyin edildi. Abaza Haşan Paşa, İbşir Mustafa Paşanın sadrazamlığı sırasında ona müşâvirlik görevinde bulundu. Ancak bir takım hâdiselere sebeb olduğundan dolayı İbşir Mustafa Paşa îdâm edilince Abaza Haşan Paşa onun intikâmım almak gâyesiyle tekrar isyân etti. Osmanlı ordusu Macaristan seferinde iken büyük bir kuvvetle İstanbul üzerine yürüdü. İsyân hareketinin büyümesi üzerine Sadrâzam Köprülü Mehmed Paşa, Erdel’den İstanbul’a dönmek mecbûriyetinde kaldı.Köprülü Mehmed Paşanın sadrazamlıktan azlini temin etmek üzere ileri harekâta geçen Abaza Haşan Paşanın üzerine Anadolu serdârı Diyarbakır vâlisi Murtezâ Paşa gönderildiyse de, Haşan Paşa, gelen orduyu Ilgın civârında mağlûb etti. Daha sonra kış bastırıp, ordunun iâşesini te’minde zorluk baş- gösterince, Abaza Haşan Paşa da ordusunu dağıttı. Bu esnâda Murtezâ Paşa ile Halep vâlisi Tutsak Ali Paşanın tekliflerine kanarak Haleb’e gelen Abaza Haşan Paşa üzerine bir gece baskını yapıldı. Suç ortaklan ile birlikte gerekli cezâyı gördü (1658).