Aalto, Alvar
FinlandiyalI mimar (Kuortane 1898 – Helsinki 1976). Hugo Alvar Henrik Aalto, XX. yy’ın en önemli mimarla- rındandır. En büyük katkısı Bauhaus’un ve uluslararası üslubun öbürtürevlerinin katı mimarlık öğelerini insanileştirmiş olmasıdır. İnancını kısaca şöyle özetlemiştir: “Yaşama daha kişisel bir yapı kazandırmak mimarın görevidir.” Aalto 1921’de Helsinki Politeknik Okulu’nu bitirdi ve 10 yıl içinde, yapıları ve mobilyalarıyla, Finlandiya mimarlığının başlıca ustası olurken, bu mimarlığın sesini uluslararası alanda ilk kez duyurmayı başardı. 1935’te ilk eşi mimar Aino Marsio’yla, ka- yınağacı levhalarının üstüste yapıştırılıp bükülmesiyle
le elde edilen mobilyalar üreten Artek şirketini kurdu. Aalto kendine özgü mimarlık üslubunu, konferans salonundaki akustik dalgalı tavanıyla ünlü Vii- puri kütüphanesinde (1927-1935; 1943’te yıkıldı) ve basım odasındaki koni biçiminde sütunlarıyla ilgi çeken Turun Sanomat gazetesi binasında (1927-30) geliştirdi. Paimio sanatoryumuyla (1929-33) uluslararası üne kavuştu: Altı yapıdan oluşan bütün, balkonlarının her biri gün ışığını en çok alacak biçimde tasarlanmıştır. 1937’deki Paris Sergisi ve 1939’daki New York Dünya Fuarı için hazırladığı Finlandiya pavyonlarıyla ve New York Modern Sanat Müzesin’deiçalışmalarına ayrılan 1938 sergisiyle ününü pekiştirdikten sonra, Harvard Üniversitesinde ders verdi; bir yandan da , Cambridge’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde Baker House yatakhanelerinin tasarımını yaptı (1947-1948). Rusya- Finlandiya savaşının (1940) ve İkinci Dünya Savaşı’nın Finlandiya’da yolaçtığı yıkım, ülke boyutunda bir yeniden yapılanma ve kentleşme planı gerektirince, söz konusu plan (özellikle Helsinki kent merkezinin düzenlenmesi), Aalto’nun başkanlığı altında bir komisyon tarafından tasarlandı. Bir adada yer alan Sâynâtsalo kasabası için de, çevredeki göl ve ormanların manzaralarını vurgulayan bir belediye merkezi yapan (1950-1952), Aalto’nun sonraki yıllardaki yapıları daha sadedir; ancak anıtsal Kongre Evi’nde (1962-75) ve Helsinki Kültür Merkezi’nde de, sanatının insancıl boyutlarını ortaya koymuştur.
Aalto, Alvar
14
Tem