Tebe-i tâbiînden büyük bir hadîs âlimi. Künyesi, Ebû Bekir’dir. Doğum târihi bilinmemektedir. 219 (m. 834) târihinderMekke’ de vefât etti. Mekke-i mükerremenin hadîs ve fıkıh âlimi idi, İbn-i Uy ey ne, İbrâhim bin Sa’d, Muhammed bin İdris eş-Şâfiî, Velid bin Müslim, Vekî’ bin Cerrâh, Mer- vân bin Muâviye ve daha başka büyük âlimlerden (r. aleyhim) ilim alıp, hadîs-i şerîf rivâyet etti. Ondan da, Buhâri, Ebû Zür’a, Ebû Hâtim, Bişr bin Mûsâ Nesâî ve daha bir çok âlim (r, aleyhim) ilim alıp hadîs-i şerîf rivâyet etmişlerdir. İmâm-ı Şâfiî hazretlerinden ilim öğrendi, Onunla beraber Mısır’a gitti. Vefâtma kadar İmâm-ı Şâfiî hazretlerinin yanından ayni- madı. Sonra Mekke-i mükerremeye döndü orada fetvâlar verdi. İmâm-ı Buhârî hazretlerinin hocasıdır. Buhârî (r.a.), Humeydî’ den yetmişbeş hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir.
Bu durumu îmâm-ı Müslim kitabımn mukaddimesinde açıklamıştır. Âlimlerin hakkında söyledikleri: Ahmed bin Hanbel, “Humeydî bizim yanımızda büyük bir imâmdır.” îshâk bin Râhaveyh: “îmâm-ı Şâfîî, Humeydî ve Ebû Ubeyd (r. aleyhim) zamanımızın büyük âlimlerindendi. ” Hâkim Ebû Ubeyde: “Humeydî (r.a.) Mekkelilerin müftîsi ve hadîs âlimidir. Ahmed bin Hanbel, İraklılar sünnet-i seniyyeyi iyi bilmekte nasıl ise, Humeydî de Hicazlılar için sünneti seniyye husû- sunda aynısıdır.” buyurdular. Rivâyet ettiği hadîs-i şeriflerden ba* zılan: Ebû Ştireyh Ka’bî (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah efendimiz (s.a.v.) buyurdu ki; uAllahü teâlâya ve âhıret gününe îmân eden, komşusuna ihrâm etsin, Allahü teâlâya ve âhıret gününe îmân eden misâfirine ikrâm etsin ” Ömer bin Ebî Seleme rivâyet etti. Ben Resûlullahm (s.a.v.) himâyesinde yetim bir çocuk olarak bulunuyordum. Elimi, yemek yerken çanağın çeşitli yerlerine doğru hareket ettiriyordum. Bunun üzerine Resûlullah efendimiz (s.a.v.) “Ey küçük! Yemek yiyeceğin zaman, Besmele söyle (Bis- millahirrahmanirrahîm de), sağ elin ile ye ve önünden ye99 buyurdu. Ondan sonra,Resûlullahm (s.a.v.) buyurduğu gibi yedim. Hâlid bin Velîd (r.a.) rivâyet etti: Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: “İnsanların kıyâmet günü azâbı en şiddetli olam, dünyâda iken insanlara ençok ezâ ve cefâ vermiş olan kimsedir Ebû Katâde el-Ensâri rivâyet etti. Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: “Sizden birisi mescide girdiği zaman, oturmadan önce iki rek9at namaz kılsın,99 Ebüd-derdâ rivâyet etti. Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: “(Kıyâmet günü) terâzîde en ağır gelecek şey, güzel ahlâktır,” “Yumuşaklıktan nasibi olan kimsenin, hayırdan da nasîbi vardır,99
Ebû Eyyûb el-Ensâri (r.a.) rivâyet etti: Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki; “Kim Ramazân-ı şerif orucunu tutar, ondan sonra Şevvâl ayından da altı gün tutarsa, bütün ömrü boyunca oruç tutmuş gibi olur,99 Muâz bin Cebel (r.a.) rivâyet etti. Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: “Kim, kalbinden ihlâsla ve yakîn ile “lâ ilâhe illallah99 derse, Cennete girer ve ona Cehennem ateşi dokunmaz,99 Ümmü Seleme (r. anha) bildirdi. Resûlullah (s.a.v.) sabah namazından sonra “Allahım! Senden faideli ilim, temiz nzık, kabûl edilen amel isterim99
buyurdu.
Abdullah bin Mes’ûd bildirdi. Resûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: “Üçüncüyü yalnız bırakıp iki kişi aralarında gizli konuş- fnasmlar. Çünkü böyle yapmak, yalnız bırakılan o üçüncü şahsı üzer.99
“Pişmanlık tövbedir,99
Humeydî’nin eserlerinden, “Müsned”i vardır. Basılmıştır.