Abdullah, Şeyh Muhammed

lakabı k e ş- m îr a s l a n i (d, 5 Aralık 1905/Şpura, Srinagar yakınları, Keşmir -,ö. 8 Eylül 1982, Srinagar, Cemmu ve Keşmir, Hindistan), Hindistan bağımsızlık mücadelesinin pnde gelen kişilerinden biri. Keşmir’in hâkleri için uğraş vererek IÇeşmir’in Hindistan içinde yarı-özerk bir* statü kazanmasını sağladı. Abdullah, Cemmu’daki Prince of Wales College ile Lahor’daki Islamiâ College’da okudu. Aligarh Müslüman Üniversitesi’nde fizik dalında lisansüstü .öğrenim görerek 1930’da diploma aldı. Hindistan’ın İngiliz ypnetimi altında olduğu yıllarca* Keşmir eyaletinde .yaşayan .Müslüman çoğunluğun haklannı savunarak Hindu topluluğun uyguladığı aynmcıliğa karşı savaştı. 1931’de çok sayıdaki tutukluluk dönemlerinin ilkinigeçirdikten spnra, Keşmir Müslüman (sonra Ulusal) Konferansı’nı kurdu, Laik devlet anlayışını benimsedi. Hindistan’a bağımsa lık verildiğinde,^Müslüman Pakistan’a katılma düşüncesine şiddetle karşı koydu. 1948’de Keşmir başbakanı oldu. Hindistan’ın önderi Cavaharlal Nehru’yu başından beri desteklemesine karşın, çoğu Hintliler, Abdullah’ın nihai hedefinin Keşmir’in bağımsızlığı olduğu kanısındaydı. Bu nedenle 1953’te görevden alınarak tutuklandı. Daha sonraki 11 yıl boyunca Hindistan’a bağlılık yemini etmeyi reddetti ve bu dönemin büyük bir bölümünü gözaltında geçirdi. 1964’te Nehru tarafından serbest bırakılınca Keşmir halkı tarafından “büyük bir coşkuyla karşılandı. Sonraki* yıllarda Hindistan yönetimi ile yürütülen görüşmelerde,. Keşmir sorununa uygun bir çözüm yolu için gerekli zemini sağlamaya çalıştı. Pakistan ve Cezayir’in mânevi desteğin} sağlamak için bir dış geziye çıktı. Ancak Hindistan’ın Pakistan ile ilişkileri o sırada kötülemiş olduğundan, bu gezisi arabözu- culuk olarak değerlendirildi. Aynı zamandâ Hindistan ile sürdürülen görüşmelerde açık bit ilerleme sağlanamamasından dolâyı Keşmir’de sahiç olduğu destek de zayıflamıştı. Bunun ürerine yeniden tutuklandı ve 1968’e değin serbest bırakılmadı. Bu tarih ile Cemmu ve. Keşmir başbakanlığı görevine atandığı 1975 ^arasındaki dönemde, başında bulunduğu Plebisit Cephesi birtakım, başarılar elde etmesine ‘karşın, 197İ seçimlerinde Kongre Partisi karşısında yepilgiye uğradı. IJindıstah başbakanı İndira Gandhi ile ilişkileri zaman zaman gerginleşmesine karşın, Keşmir*e bir tür özerklik verilmesi’ konusunda onu ıkn^ etmeyi başardı. Başında bulunduğu hükümetih sonralan rüşvetçilikle-:süçlanmasi nedeniyle’halk, arasında, saygınlığı azjaldi. Ancak Keşıhir ulusal Haklan dâvasına yaktığı üstün katkılardan dolayı çevresinde uyandırdığı hayranlik sürdü