Ailevi Görevler

13- Aile hayatı, toplumsal varlığın başlangıcıdır. İslâmda aile teşkilâtı pek önemlidir. Aile ferdleri, başta zevç ile zevceden ve bunların çocuklarından ibarettir. Bunların karşılıklı görevleri vardır. 1) Kocasının başlıca görevleri: Zevcesi ile güzel geçinmek, onu korumak, onun nafakasını (geçim ihtiyaçlarını) karşılamak, kendisine doğruluktan ayrılmamaktır. Bir hadis-i şerifde buyurulmuştur: o X O > * / o * A A-fr.jL.U-.lJ J Ll ‘ / / / / ‘ x ‘ “/ “Sizin hayırlılarınız, kadınları için hayırlı olanlarınızdır.” Diğer bir hadis-i şerif de, şöyle:
¡>..¿311 Vı ¿¿iûi V ı Vı pLAji YJû L
“Kadınlara ancak kerim olanlar ikram eder, kötü olanlar da ihanet
eder.”
478 BÜYÜK İSLÂM İLMİHALİ
2) Kadınların başlıca görevleri: Kocasının dine uygun olan emirlerini tutmak, onun namus ve şerefini korumak, bulunduğu hale kanaat etmek, israftan kaçınmak, ev hanımı olacak bir şekilde bulunmaktır. Mutlu bir şekilde yaşamanın yolu budur. 3) Çocukların ana-babalarına karşı başlıca görevleri: Onlara saygı gösterip itaat etmektir. Kendilerinin hayatma sebeb olan, kendilerini yıllarca sevgi ve şefk^tla kucaklarında beslemiş bulunan ana-babalarına karşı “öf” bile demeleri ^caiz değildir. Ana-babasma bakmayan, onların dine uygun emirlerini dinlemeyen, onların ihtiyaç zamanlarında yardımlarına koşmayan bir çocuk, hayırlı evlâd olma şerefinden yoksun kalır, toplum içinde yararlı olmaktan çıkar, hem de Yüce Allah’ın azabmı hak etmiş olur. Babalar saygı bakımından, analar da yardım bakımından önde gelirler. Bununla beraber ananın hakkı babadan iki kat fazladır. Bir hadis-i şerifde buy- urulmuştur: “Cennet anaların ayakları altındadır.” Hayırlı çocuklar, yalnız babalarına ve analarına değil, onların ölümünden soma onların dostlarına da saygı gösterir ve mezarlarını ziyaret ederler. Çünkü bu saygı da, ana-babaya hürmet kısmındandır. 4) Ana-babanın çocuklarına karşı görevleri: Dünyaya gelmelerine sebeb oldukları bu yavrularım güçleri yettiği kadar beslemek, terbiye etmek ve okutup bir kazanç yolana koymaktır. Baba ile ana, çocuklarına karşı eşit hareket etmeli, onları okşamak ve gözetmek hususunda eşit tutmalıdır ki, bir kırgınlık ve bir çekememezlik duygusu meydana gelmesin. Ana ile, baba, çocuklarına yumuşak davranmalı, kendilerini isyana götürmeyecek şekilde onları terbiye etmeye çalışmalı ve onlara karşı güzel bir fazilet örneği olmalıdır. Dokuz yaşma giren çocuklarını yataklarından ayırmalı, on üç yaşma girdikleri zama namaz kılmayan çocukların hafifçe döğmeli, on altı yaşma giren çocuklarını da bir engel yoksa evlendirmeye çalışmalıdır. İyi çocuklar, Allah’ın birer kıymetli ihsanı demektir. 5) Kardeşlerin başlıca görevleri: Birbirini sevmek, birbirine yardım edip saygı ve merhamet göstermektir, kardeşler arasında pek kuvvetli bir bağ vardır; bunu daima korumalıdır. Hele büyük kardeşler, baba ve ana yerindedirler. Bunlara karşı büyük bir saygı göstermelidir. Maddi bir yarar yüzünden birbirine düşmen kesilen kardeşler, iyi ruhlu kimseler sayılamazlar. Birbirine tutkun olan kardeşler, hayatta daima başarı sağlarlar. Şunu da ekleyelim ki, hizmetçiler de aile ferdlerinden sayılırlar. Bunlara karşı da, iyilik ve tatlılıkla hareket edip okşamalı, güçleri yetmeyecek olan işleri onlara yüklememelidir. Hizmetçiler de, insanlık bakımından efendilerine eşittirler. Bunların da mümkün olduğu kadar terbiyelerine ve güzelce yaşamalarına bakmalıdır. Ku
9. Kitap: İSLÂM AHLÂKI KİTABI 479
surlarını bağışlayarak onların hallerini güzellikle düzeltmeye çalışmalıdır.