ALİ FEHMİ CÂBİÇ;

Bosna-Hersek Müslümanlarının dînî lideri ve edebiyâtçı. 1853’te Mos- tar’da doğdu. Babası Mostar müftüsü Şakir Efendidir. Tahsîlini doğduğu yerde tamamlayan Ali Fehmi, babasının vefâtı üzerine Mostar müftülüğüne tâyin edildi (1884). Bir taraftan vazîfesine de- vâm ederken, bir taraftan da talebe yetiştirdi. Ali Fehmi, 1899’dan sonra siyâsete atılarak Avusturya İmparatorluğundan muhtariyet elde etmek isteyen Bosna-Hersek Müslümanlarının lideri oldu. Bu yüzden bölgeyi işgâl etmiş olan Avusturya makamları tarafından görevden alındı (1900). Çalışmalarına devâm etmek için altı kişi lik bir heyetle İstanbul’a geldi (1902). Bu durumu fırsat bilen Avusturya hükümeti, Ali Fehmi’nin memleketine dönmesine müsâde etmedi. O da İstanbul’a yerleşti. İlmi ile kısa zamanda İstanbul’un meşhûr âlimlerinin takdir ve îtibârını kazandı. Bir süre Meclis-i Maârif üyeliği yaptı. O zamâna kadar İstanbul’da okutulmamış olan Müberred’in El-Kâmil’ini okutmaya başladı. 1906’da Dârül- fünûn Arab Dili ve Edebiyâtı müderrisliğine tâyin edilen Ali Fehmi, Osmanlı Meclis-i Meb’ûsanm- daki Arab ülkeleri mebuslarına hitâben Bosna ve Hersek’in durumunu anlatan bir broşür neşretti. Broşürdeki görüşleri Bâbıâlî’nin o günkü siyâsetine ters düştüğünden Dârülfünûn’daki görevinden alındı (1908). 12 Ağustos 1918’de vefât etti. Edirnekapı Mezarlığına defnedildi. Ali Fehmi Câbiç, Arab dili ve edebiyâtı alanında çeşitli eserler yazmıştır. Bilinen eserleri şunlardır: 1) Hüsn-üs-Sahâbe fî Şerhi Eşâr-is-Sahâbe: Eshâb-ı kirâmın şiirlerinin şerh edildiği bir eserdir. Açıklanan şiirin yanında ayrıca o sahâbi- nin kısaca hayat hikâyesi vardır. 2) Tilbet-üt-Tâ- lib fî Şerhi Lâmiyyeti Ebî Tâlib: Arapça olan eser, Ebû Talib’in söylediği “Lâmiyyeti Ebî Talib” adlı şiirin açıklamasıdır. Eser İstanbul’da Ruşen Matbaasında basılmıştır.