Ali Paşa Damat

ALİ PAŞA Damat, Şehit, (Silahtar). türk sadrazam (Sölöz 1667-Petrovaradin 1716). Enderun’da yetişti. Sırkâtibi, rikâp-dar, çuhadar oldu. 1704’te silahtarlığa getirildi. Vezirliğe yükseltilerek Ahmet III’ ün kızı Fatma Sultan ile nikâhlandı (1709). Saray’a yakınlığı dolayısıyla sadrazamların atanmasında ve görevden alınmalarında etkili oldu, ikinci vezirliğe yükseltilerek haslarına Kıbrıs eyaleti eklendi. Sadrazamlığa getirildi (1713). Rusya ile Prut antlaşmasindan beri sürüncemede kalan anlaşmazlıkları, çözdü (Edirne antlaşması). Karlofça antlaşması ile yitirilen toprakları geri almak amacıyla Venedik’e savaş açtı (1714). Mora üzerine yürüyerek Ko-rinthos, istendil(Tinos) ve Aighina( Eghina) adalarını, Anapoli ve Argos’u aldı. Girit’e gönderdiği kuvvetlerle Venedikliler’in elindeki Suda ve Sipinalonga kalelerini ele geçirdi. Mora’daki osmanlı fetihlerini tanımak istemeyen Avusturya’ya savaş açılmasını sağladı (1716). Komutasındaki os-manlı ordusu Petrovaradin’de karşılaştığı Avusturya kuvvetleri karşısında tutunamadı (3 ağustos 1716); bozgunu önlemeye çalışan Ali Paşa, alnından vurularak yaralandı; cephe gerisine götürülürken öldü. Sadrazamlığı sırasında çıkardığı talimatla ilmiye sınıfında, mâliyede düzenlemeler yaptı; devlet görevlilerinin davranışlarını kurala bağladı. Şehzade camisi arkasında bir kütüphane, Sölöz, Mora ve Anapoli’de cami, Keşan’da bir tekke, İstanbul’da Ayvansaray yakınlarında Çınarlı mescidini ve yanındaki türbeyi yaptırdı, Galata sarayinı onarttı. ( -» Kayn.)