Altınordu Devleti

Altınordu Devleti
Doğu Avrupa ve Volga Irmağı kıyılarında .XIII. yy.jor- talarından XVI. yy. başlarına |kadar varlığını sürdürmüş Türk-Moğol devleti. Cengiz Han’ın torunu, Cuci Han’ın oğlu Batu Han’ın Aşağı Idil kıyılarını merkez seçerek Saray kentini kurdurup, başkent yapmasıyla temelleri atılan Altınordu Devleti, Batu Han döneminde hızla genişleyerek Harizm ve Azerbaycan’a kadar Kafkasya’yı, Kıpçak bölgelerini, Orta İdil ve Aşağı İdil bölgesini sınırları içine aldı. 1275’te Batu Han’ın yerine tahta çıkan Berke Han, İslâm dinini kabul etti ve Mısır Sultanı Baybars’la anlaşarak Hulâgu Han’ı yendi. Özbek Han (1313-1341) ve Canibek Han (1342-1357) dönemlerinde Azerbaycan’ın da alınmasıyla Doğu Avrupa’nın en büyük devleti haline gelen Altınordu Devleti, Berdibek Han’ın (1357-1359) ölümünden sonra iç çatışmalarla bir çöküş dönemine girdi ve Timur’un iki saldırısıyla (1391 ve 1395) iyice sarsıldı. Seyit Ahmet Han’ın (1445-1481) bir süre için yeniden düzene soktuğu ülke, ölümünden sonra parçalandı (1502) ve toprakları üstünde beş ayrı hanlık (Astrahan, Kırım, Kazan, Sibirya ve Nogay hanlıkları) kuruldu. Çeşitli kabilelerin (Moğollar, Tatarlar, Kumanlar, Kıp- çaklar, vb.) oluşturduğu bir federasyon yapısında olan, halkının büyük bölümü göçebe yaşayan ve hayvancılıkla geçinen Altınordu Devleti’nde ticaret büyük ölçüde gelişmişti. Başlangıçta Moğol hukuku uygulanırken, İslâm dininin benimsenmesinden sonra, şeriat hukuku da uygulanmaya başlanmıştı. Resmî dili Türkçe olan devletin başkentinin nüfusu, XIV. yy. için büyük bir sayı olan 100 000’i bulmaktaydı.