böylesine baştan sona şiddetin ve öldürmenin iliğine girmemiştir. Amerikalı antropolog Marvin de belirtir, başka hiçbir yerde, büyük tapmakların yların duvarları ve meydanlarında, insan kafatas-, hayvan dişlerinin, tırnaklarının ve yırtıcı kuş irinin sergilendiğine rastlanmamıştır. Bir inanç… in her gün doğması, yağmurun yağması için, yani n sürdürülebilmesi için Tanrılara insan kurban si gerektiğini söyleyen inanç, şiddet ve öldürme Ae iç içe bir kültürü binlerce yıl yaşattı.
skler, evrenin başlangıcında, Tanrıların kendi ıreklerini ve kanlarım verdiklerini inanıyordu, annlar kendilerini kurban ettiyse, ev [usursuz dengesi için aynı kurbanın etmesi gerekiyordu. Çok sayıda a insan kurban edildiği halde ve Savaş Tanrısı Uitzilopocht-ıha fazla insan yüreği sunulu-Çünkü Güneş, gökyüzünde her ıranlığm güçleriyle savaşıyor ve >ah yeniden doğmaya çalışıyordu.
len Kurban
Çok dinde, lek ya da çok Tanrılı inanç-ban ritüli vardır. Tann’ya armağan sun-kutsanması olarak yorumlanır bu inanç, rnıağan kavramıyla açıklayabilmek için,
; olarak seçilenin özel bir kıymetinin ol-
Geleneğin ritmi: Sokak dansı. Her gün şehrin önemli kiliselerinin ve katedralin önünde toplanan insanlar, geleneksel Azteic danslarını yapıyorlar. Bu kilisenin otoritesine bir tür başkaldırı sanki (üstte}. Teotihuacan’daki Güneş Tapınağı’ndan çıkarılan ışıldayan ölü de karanlık (ölüm) ile aydınlık (yaşam ve Güneş} arasındaki mücadeleyi sembolize ediyor. Bu mücadelesine destek olmak için, Güneş’in her sabah doğması için insanlar kurban ediliyor. Güneş’in kendisi de, kendini kurban eden bir Tanrı olarak kabul ediliyor (altta).
ması da gerekir. Örneğin Hz. İbrahim’in en sevdiği oğlunu kurban etmek istemesi gibi. Müslümanların koç kurban etmesi de, İbrahim’in oğlu, yani en sevdikleri varlık yerine geçer.
Antropolojik bir kavram olarak armağan, Aztek ve diğer Mesoamerikan kültürlerindeki insan kurbanını da açıklar mı? Armağan verme, insan öldürme güdüsüyle bu denli iç içe geçebilir mi?
Eğer armağan olarak kurban özel seçil-^ miş bir kişi değilse, yine de bir armağan yerine geçebilir mi? Örneğin Az-teklerde binlerce savaş esirinin kurban edilmesi. Ya da esir de olsa mahkûm da olsa insanın kurban olarak seçilmesi, kendi başına özel bir armağan sayılmaz mı? Eski Meksika’da kurban edilen kişi, ‘öteki” kişiydi. Kıyafetleri, dilleri, gelenekleri farklı olanlarla savaşılıyor ve kazanılan zaferi sembolize ederek bu tutsaklar kurban ediliyordu. Cortes’in savaşı kazanmasının nedenlerinden biri olarak da Azteklerin, düşmanların