Anderson, Marian

Anderson, Lindsay (Gordon) (d. 17
Nisan 1923, Bangalore, Hindistan), İngiliz
yazar, eleştirmen ve sinema yönetmeni.
1950’lerde gelişen ve adını kendisinin koyduğu
Özgür Sinema(*) hareketi sırasında
İngiliz tiyatro ve sinemasının yeniden canlanmasına
büyük katkıda bulunmuştur.
Anderson, Oxford Üniversitesi’nde İngiliz
edebiyatı eğitimi gördü. 1947’de, yerleşik
düzene karşı eleştirel bir tavır alan sinema
dergisi Sequence’m kurucu yazı işleri yönetmenleri
arasında yer aldı. Derginin yayımı
1951’e değin sürdü. Daha sonra yazıları
İngiliz Sinema Enstitüsü’nün çıkardığı Sight
and Sound’da ve başka dergilerde yayımlanan
Anderson, bir sanayi kuruluşu için kısa
metrajlı belgeseller çekerek yönetmenliğe
başladı. 1955’te Thursday’s Children (Perşembe’nin
Çocukları) adlı belgesel filmiyle
Oscar Ödülü kazandı. 1955-56’da The Adventures
o f Robin Hood (Robin Hood’un
Serüvenleri) adlı televizyon dizisinin ilk beş
bölümünü yönetti. 1956’da ortaya attığı
Özgür Sinema terimi, İngiliz sinemasına
karşı öteden beri sürdüregeldiği eleştirilere
duyulan ilginin artmasına yol açtı. Bu
hareket, John Osborne’un aynı yıl sahnelenen
Look Back in Anger (Öfke) adlı
oyunuyla öncülük ettiği daha geniş bir
kaynaşmanın bir parçası oldu (bak. Öfkeli
Kuşak). Özgür Sinema hareketine katılanlar,
o sıralarda oluşan yeni sol çizgide ortak
tavır aldılar ve filmlerinde çağdaş işçi sınıfıyla
ilgili konuları işlediler.
Senaryosunu David Storey’nin kendi romanından
uyarladığı ve profesyonel rugby
oyuncusu olarak başarıya ulaşan bir madenciyi
anlatan This Sporting Life (1963; Sporcunun
Hayatı), Anderson’ın ilk uzun metrajlı
filmiydi. Anderson, bu yapıtıyla Uluslararası
Eleştirmenler Ödülü’nü kazandı.
Çannes Film Şenliği’nde Altın Palmiye
Ödülü’nü kazanan //… (1968; Eğer…) adlı
filminde, üzerlerindeki katı otorite ve disipline
başkaldırarak silahlı bir ayaklanma
düzenleyen, okulun son günü yapılan törende
anne babalarını, öğretmenlerini ve öbür
öğrencileri katleden üç İngiliz lise öğrencisinin
öyküsünü anlattı. Anderson, daha
sonraki filmleri O Lucky Man! (1973;
Talihli Adam), In Celebration (1975; Kutlama)
ve Brittania Hospital (1982; Britanya
Hastanesi) ile eleştirmenlerden övgü aldı.
Sinema ile tiyatro çalışmalarını birlikte
sürdüren Anderson, 1963’te Kraliyet Saray
Tiyatrosu’nda Bir Delinin Hatıra Defteri’ni,
ertesi yıl İngiliz Ulusal Tiyatrosu’nda Julius
Caesar’ı, 1966’da Varşova’da Vişne Bahçesi’ni
ve John Osborne’un Polonya’da ilk kez
sahnelenen oyunu Inadmissible Evidence’ı
(Geçersiz Kanıt) yönetti. Sanat yönetmeni
olarak çalıştığı Kraliyet Saray Tiyatrosu’nda
1969’da In Celebration ve The Contractor’ı
(Müteahhit), 1970’te de Home’u sahneledi.
Yönettiği öteki oyunlar arasında What the
Butler Saw (1975; Uşağın Gördüğü), The
Bed Before Yesterday, The Kingfisher
1977), Alice’s Boy s (1978), Early Days
1980) ve Hamlet (1981) sayılabilir.
Anderson, İngiliz Sinema Enstitüsü’nde
yöneticilik yapmış ve dünyanın bellibaşlı
film şenliklerine jüri üyesi olarak katılmıştır.