Aracklamd (Kontu)

Aracklamd (Kontu), George Edem* 2.
a u c k l a n d b a r o n u (1814-39) olarak da bilinir
(d. 25 Ağustos 1784, Eden Çiftliği,
Beckenham yakınlan, Kent – ö. 1 Ocak
1849, Grange, Alresford yakınlan, Bampshire,
Ingiltere), 1836-42 arasında Hindistan
genel valisi. İngilizlerin Afganistan’da uğradığı
başansızlıklardan sorumlu tutularak
1842’de geri çağnlmıştır.
1814’te babasının “baronluk” unvanını aldıktan
sonra Whig Partisi üyeliği ve Ticaret
Kurulu başkanlığı yaptı. Tory hükümetinin
başbakanı ve arkadaşı Lord Melbourne
tarafından 1835’te Hindistan genel valiliğine
getirilmeden önce denizcilik bakanlığı görevinde
bulundu. Ertesi yıl şubat ayında,
Afganistan’daki yandaşlanmn aracılığıyla
doğuya doğru yayılmakta olan Rusya ile
Hindistan arasındaki tampon devletlerin
dostluğunu kazanma göreviyle Kalküta’ya
gitti. Orta Asya’da Ingiliz ticaretini ve
nüfuzunu artırmak amacıyla, Afgan hükümdan
Dost Muhammed ile ticari bir antlaşma
Auckland Adaları 550
sağlamaya çalıştı. Bu çabalan Ruslann ve
İranlılann engellemesiyle karşılaşınca, Dost
Muhammed’in yerine rakibi Şah Şüca’yı
geçirdi. Şah Şüca, yönetimi boyunca İngiliz
desteğine bağımlı kaldı.
Auckland, antlaşmalan hiç önemsemeden
ve gözdağı yöntemini kullanarak Afganistan’daki
nüfuzunu sağlamlaştırdı. Şüca,
1839’da Kâbil ve Kandehar’a egemen oldu.
Auckland’a 1839’da “kont” unvanı verildi;
onun Afganistan yönetimindeki ağırlığı artarken,
Şüca’nmki azahyordu. Kamu yönetiminde
giriştiği reformlar ve devlet hâzinesindeki
sıkıntıyı azaltmak amacıyla Afgan
kabilelerinin ödeneklerini kesmesi, giderek
İngiliz kuvvetlerine karşı saldınya dönüşen
yerel hoşnutsuzluklara yol açtı. İngilizlerin
1841 kışında Kâbil’den çekilişi sırasında 5
bin asker öldü ya da tutsak edildi. Durumun
bu kadar kötüleşmesi üzerine 1842’de geri
çağnlan Auckland, hükümetin ve halkın
suçlamalannı sükûnetle kabul etti. Kalküta’daki
yeni vali, Şüca’nın yerine tekrar
Dost Muhammed’i başa geçirerek Afganistan’da
geçici bir denge sağladı.
Genel vali sıfatıyla başanlı bir yönetici
olan Auckland, sulama tesislerini yaygınlaştırarak
kıtlık sorununa çözüm getirdi; eğitimin
anadilde yapılması için mücadele etti;
Hindistan’ın gelişmesi için en pratik yol
olduğuna inandığı mesleki eğitimi yaygınlaştırdı.
1846’da yeniden denizcilik bakanlığına
getirildi.