Archer, William (d. 23 Eylül 1856, Perth,
İskoçya – ö. 27 Aralık 1924, Londra),
çevirileriyle Henrik Ibsen’i İngilizlere tanıtan
tiyatro eleştirmeni.
Edinburg Üniversitesi’ndeki hukuk öğrenimi
sırasında Edinburgh Evening News’da
gazeteciliğe başladı. 1876-77’de yaptığı bir
dünya turundan sonra, 1878’de Londra’ya
yerleşti. Ertesi yıl London Figaro’nun tiyatro
eleştirmeni oldu. 1884’te geçtiği
World’da ve başka süreli yayınlarda çıkan
eleştirilerini beş ciltlik The Theatrical
“World”da (1893-97) topladı. Tiyatro eleştirmenliğini
Nation, Tribüne ve Manchester
Guardian’âdi sürdürdü.
Kendisine ün kazandıran Ibsen çevirilerine,
İngiltere’de oynanan ilk Ibsen oyunu
olan Pillars o f Society (1880; Toplumun
Temel Direkleri) ile başladı. Sonraki çevirileri
arasmda A Doll’s House (1889; Bebeğin
Evi / Nora / Bir Bebek Evi), Ibsen’s Prose
Dramas (1890-91; 5 cilt, Ibsen’in Düzyazı
Oyunları), Peer Gynt (1892), The Master
Builder (1893; Yapı Ustası) ve 12 ciltlik
Collected Works (1906-12; Toplu Yapıtlar)
sayılabilir. Bu çeviriler, bazı hatalarına
karşın etkili olmuş ve tutulmuştur.
Archer, ulusal bir tiyatronun oluşumunu
destekledi ve Harley Granville-Barker ile
birlikte A National Theatre: Scheme and
Estimates (1907; Ulusal Bir Tiyatro: Proje
ve Düşünceler) adlı kitabı yayımlandı.
Yazdığı oyunlarla da önem kazanan Archer’ın
The Green Goddess (1921; Yeşil
Tanrıça) adlı oyunu son derece başanlı oldu
ve daha sonra da tekrar tekrar sahnelendi.
Oyunlarından bir bölümü ölümünden sonra
yayımlandı. Archer’m polemik yazılan da,
J. M. Robertson tarafından William Archer
as Rationalist (1925; Usçu Olarak William
Archer) başlığı altında toplandı.
Archer William
14
Şub