Argyll (1. Markisi ve 8. Kontu), Archibald Campbell

(d. 1607 – ö. 27 Mayıs
1661, Edinburg), Kral I. Charles ile parlamento
arasındaki İngiliz İç Savaşlan sırasında
İşkoçya’daki krallık karşıtı grubun önderi.
Ülkesinin, İngiltere’nin siyasal ve dinsel
egemenliğinden kurtulup kısa bir dönem
bağımsız kalmasına öncülük etmiştir.
1626’da devlet danışma meclisi üyesi olarak
siyasete atıldı. 1637-38’de İskoçya piskoposluğunun
kaldmlması çağrısını yaptığı
ve I. Charles’ın Anglikan tapınma biçimlerini
zorla benimsetme çabalarına karşı İskoç
Presbiteryenliğini savunmayı öngören Ulusal
Ant belgesini imzaladığı için sarayın
gözünden düştü. Giderek siyasal nüfuz
kazanması, İskoçyalı. kralcılann önderi
Montrose kontu James Graham’m düşmanlığına
yol açtı. Ama Argyll, kralcılan etkisiz
duruma getirmeyi başardı. 1638’de babasının
yerine Argyll kontu oldu. 1641’de I.
Charles’m Ulusal Ant yanlılanna verdiği
ödünlerin bir parçası olarak marki unvanını
aldı. Bundan sonra, o sırada Presbiteryenlerin
çoğunlukta olduğu İngiliz Parlamentosu
ile ittifak oluşturmaya çalıştı.
Parlamentoyu desteklemek üzere 1644’te
ordusunu İngiltere’nin kuzey kesimini işgal
etmeye gönderen Argyll, Mondrose’u denetim
altında tutmak için İskoçya’da kaldı.
Şubat 1645’te Inverlochy’de ve ağustosta da
Kilsyth’ta Mondrose’un karşısında yenilgiye
uğradıysa da, 13 Eylül’de Philiphaugh’da
yapılan önemli bir çarpışmada onu bozguna
uğrattı.
Iskoçyalı kralcıların İngiltere’yi istila etme
girişimi boşa çıktıktan sonra, Argyll 1648’de
Edinburg’da yeni bir hükümet kurarak
parlamento yanlısı komutan Oliver Cromwell
ile ittifak yaptı. Ancak I. Charles’m 30
Ocak 1649’da Cromwell’e bağlı bağımsızlar
tarafından idam edilmesi, İskoçların dehşete
kapılmasına ve ittifakın bozulmasına yol
açtı. Umutsuz bir duruma düşen Argyll,
Ulusal Ant yanlılarının I. Charles’m oğlunu
İskoçya’ya davet etmelerine izin verdi ve 1
Ocak 1651’de onun II. Charles adıyla taç
giymesini sağladı. II. Charles’m Eylül
1651’de İngiltere’de yenilmesi üzerine,
Cromwell’e teslim olmak zorunda kaldı.
Cromwell’in ölümünden sonra 1660’ta yeniden
başa geçen Charles, cumhuriyet yönetimi
ile işbirliği yapmakla suçladığı
Argyll’i tutuklattı ve ertesi yıl Edinburg’da
boynunu vurdurdu. John Willcock The
Great Marquess (1903; Büyük Marki) adlı
yapıtında Argyll’in başardığı işleri yeni bir
bakış açısıyla değerlendirmiştir.