Argyll-Bute

İskoçya’nın güneybatısında,
Strathclyde yönetim bölgesine bağlı ilçe.
1975’teki yeni düzenlemeyle oluşturuldu.
Eski Argyll ilinin büyük bölümünü ve eski
Bute ilçesinin bir bölümünü kapsar. Yüzölçümü
6.757 km2’dir. Grampians’ın güneybatısında,
derin göl ve koylann birbirinden
ayırdığı engebeli yarımadalarla İrlanda Denizine
kadar uzanır. Mull, Islay ve Jura’nın
yanı sıra öteki İç Hebrid Adalarının da
çoğunu içine alır.
Argyll-Bute topraklan, Kuzey İskoçya’nm
kuzeybatı bölümünün yaklaşık üçte birini
kaplar. Bu sulak toprakları, batıya doğru
akarak Atlas Okyanusuna dökülen küçük,
ama akıntısı güçlü akarsular yer yer derinlemesine
yarar. Yeryüzü şekilleri genellikle
güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanır.
Yüksekliği 300-900 m arasmda değişen
dağlar, buzların ve akarsulann aşındırması
sonucunda oluşmuş olağanüstü bir görünüme
sahiptir. Buzyalaklan, Loch Awe gibi
derin göller, Loch Fyne ve Loch Long gibi
koylar ve alçak kesimlerdeki iri buzultaş ve
buz çağı kil birikintileri, buzul hareketleri
sonucunda oluşmuştur. Dantel gibi işlenmiş
yarımada ve koylardan oluşan kıyı şeridi,
buzul çağı ertesindeki su yükselmesinin
sonucudur. İklim, kıyı kesimlerinde soğuk
ve nemli, iç kesimlerde ise çok yağışlı ve
daha serttir.
Yörenin yazılı tarihi, İrlanda’dan gelen
İskoçlann istilasına uğradığı İS 2. yüzyılda
başlar. Bir süre sonra kurulan bağımsız
Dalriada Krallığı’nı, I. Kenneth (MacAlpin)
843 ya da 844’te Orta İskoçya’daki Pikt
Krallığı’na kattı. Daha sonra yöreyi istila
eden Vikingler, egemenliklerini Largs Savaşı’nda
(1263) yenilene değin sürdürdüler.
Kelt ve İskandinav karışımı bir soydan
gelen yarı-bağımsız şefler (Hebrid lordlan)
Argyll’i ve Hebrid Adalannı 15. yüzyıla
değin denetim altında tuttular. 18 ve 19.
yüzyıllarda, yaygın koyun besiciliği amacıyla
Kuzey Iskoçya’daki köy ve çiftliklerin
ortadan kaldırılması, binlerce küçük toprak
sahibi ve kiracıyı yerinden etti.
Koyun ve sığır yetiştiriciliği ile tanm,
günümüzde de yörenin başlıca geçim kaynağıdır.
Toprakların ancak yüzde 5’i ekilidir;
buralarda da özellikle yonca ve samanlık ot
yetiştirilir. Kuzeyde küçük mülkiyete dayalı
çiftçilik yaygındır. Başta Campbeltown,
Fort William ve Islay olmak üzere birçok
yerde viski imalatı önemli bir etkinlik
durumundadır. Ormancılık Komisyonu’nun
elindeki büyük araziler sürekli genişlemektedir.
Eskiden gümüş, bakır ve kurşun
çıkanlan bölgede, şimdi yalnız Ballachuîısh’te
tükenmeye yüz tutmuş arduvaz ocaklan
bulunur. Turizm günden güne canlanmaktadır.
Yörede elde edilen keresteye
dayalı sanayiler, bölgenin gelişmesi açısından
umut vericidir. Bir zamanlar önemli
olan ringa balıkçılığı gerilemiş, yerini bir
ölçüde alabalık avcılığına bırakmıştır. Tobermory,
Oban, Campbeltown ve Rothesay
ile ilçenin idari merkezi olan Lochgilphead,
aynı zamanda birer turizm merkezidir.
Clyde Koyunun kuzeydoğu kıyısında bulunan
tatil merkezi Dunoon’da otellerin ve
villaların kıyı boyunca sıralandığı 3 km’lik
bir bulvar bulunur. Bulvar, Kraliyet Clyde
Yat Kulübünün yer aldığı Hunters Quay’deki
Holy Loch’un ağzına kadar uzanır. ABD,
1960’ta Holy Loch’a Polaris Denizaltıları
için bir üs kurmuştur. Nüfus (19