Aşdod

Aşdod, Filistin’in güneyinde, Eski Filistiye’nin
kıyı ovasında kurulu kent. 1948’de
İsrail sınırlan içinde kalan Aşdod, hem
ülkenin uluslararası üç büyük limanından
biri, hem de önemli bir sanayi merkezidir.
Eski çağlarda Aşdod, Filistin pentapolis’inden
(beş kent) biriydi. Kitabı Mukaddes’te
Yahudaoğullarına (Yeşu 15:47) ait olduğunun
söylenmesine karşın, istilacı İsrailoğullan
ne Aşdod’u ne de ona bağlı kasabalardan
birini ele geçirebilmişlerdi. Savaş sırasında
(I Samuel 5) Ahit Sandığı Filistilere
kaptınlmca ilk olarak Aşdod’daki Dagon
Tapınağı’na götürülmüştü. İÖ 8. yüzyılda
kent, Yahuda kralı Uzziya’nın eline geçti
(Tarihler II 26:6), ama çok geçmeden
Asurlular kenti yeniden aldılar. Tarihçi
Herodotos’a göre, Mısır firavunu I.Psamtik
(İÖ 664-610) kenti 29 yıl süreyle, kuşatmıştır.
Pers egemenliği sırasında (İÖ 5. yy)
Yahuda eyaleti valisi olan Nehemya, kendi
çağının Yahudilerini Aşdodlularla evlilik
yaptıkları için lanetlemişti (Nehemya 13).
Helenistik Dönemde kent, Azotus adıyla
biliniyordu. Pompeius, kenti Yahudi egemenliğinden
çıkarttı ve Suriye iline bağladı.
Bizans Döneminde bir piskoposluk bölgesi
olduysa da (İS 4 – 6. yy) ortaçağda bir köy
haline geldi. Tel Aşdod tepesinin altındaki
antik kentin, modern kentin güneyindeki
Aşdod Yam’da (Yunanca Azotus Paralios;
Haçlılann verdiği adla Castellum Beroart)
ve günümüzdeki kent sınırları içinde kalan
Tel Mor’da iki dış limanı vardı. Amerikalı
ve İsrailli arkeologlann 1950 ve 1960’larda
buralarda yaptıkları kazılarda, İÖ 17. yüzyıla
değin uzanan kalıntılar bulundu.
1956’da kurulan ve 1968’de de tüzel kimlik
kazanan modern kent, kıyıda antik kent
kalıntılannın 7 km kuzeybatısındadır. Dalgakıranlarla
korunan yapay limanı, Güney
İsrail’de Akdeniz’e açılan tek kapıdır. Ülkenin
narenciye ihracatının büyük bir bölümü
Aşdod’dan yapılır. Çok büyük sentetik
dokuma fabrikalan ve bazı başka sanayilerin
bulunduğu Aşdod’da, aynca bir petrol
rafinerisi ve İsrail’in en büyük elektrik
santrallanndan biri de vardır. Nüfus (1982
tah.) 66.000.