Akdeniz’deki Gabes Körfezi kıyısından başlayarak, Tunus, Cezayir ve Fas toprakları boyunca Atlas Okyanusuna kadar uzanan dağ silsilesi. 2400 km uzunlukta bir sâhayı kaplar. Bu dağların asıl ismi “Adrar”, Berberîce’de “dağlar” mânâsına gelir. AvrupalIlar, Yunan efsânelerine dayanarak bu dağlara “Atlas” ismini vermişlerdir. Mahallî halk bu ismi kullanmaz. “Adrar” ismini kullanır. Osman- lı Devleti Rü’yet-i Hilâl (Arabî ayın ilk gününü bulma) konusunda bu dağları ilk nokta kabûl etmişti. Berberî kabîleleri, aşılması zor olan bu dağlarda yaşamışlar ve buralarda uzun seneler bağımsızlıklarını korumuşlardır. Atlas Dağları; Yüksek Atlaslar, Tel Atlaslar ve Sahrâ Atlasları olarak 3 kısma ayrılır. Yüksek Atlaslar, Fas’ın bir ucundan diğer ucuna kadar uzanırlar. En yüksek yeri
Cebel-i Ayusi 4300 metredir. Atlas Okyanusuna dökülen Sebu Irmağı ile Akdeniz’e dökülen Mev- leviye Irmağı bu dağlardan çıkar. Atlas Okyanusuna bakan yamaçları çok sarptır. Tel Atlaslar, Cezâyir’de bulunur. En yüksek yeri 2500 metredir. Şelif Irmağı buradan çıkar ve Akdeniz’e dökülür. Sahrâ Atlasları, Atlas Dağları ile Büyük Sahrâ arasında sınır meydana getirir. Bunlarda yükseklik daha azdır. Atlas Dağlarının % 40’ı ormanlık, fundalık, çalılık ve ekime elverişli topraklardır. Geriye kalanı bozkır ve çöl hâlindedir.
ATLAS DAĞLARI
19
Haz