Atom yarıçapı

atom yarıçapı, aynı türden komşu atomlann
çekirdekleri arasındaki uzaklığın yansı.
Bir atomun, sert bir kabuk gibi çevresini
saran küresel bir sının olmamakla birlikte,
artı yüklü yoğun ve küçük bir çekirdek ile
bu çekirdeği çevreleyen dağınık bir eksi
yüklü elektron bulutundan oluştuğu düşünülebilir.
Atom yançaplannın değeri,
atomlar arasındaki kimyasal bağın türüne
(metal, iyon ya da ortaklaşım bağı) göre
değişir. Komşu atomlar aynı türden değilse
(örn. sodyum klorür gibi bir bileşikte)
atomlar arasındaki uzaklık aralannda uygun
bir oranda bölüştürülür.
Bir sodyum metali külçesinde metal bağıyla
birbirine bağlanmış olan sodyum atomlanmn
yançapı, sodyum klorür bileşiğindeki
iyon bağıyla birbirine bağlanmış olan sodyum
atomlannın yançapından daha büyüktür.
Sodyum klorürde, her sodyum atomu
bir elektron kaybederek +1 yüklü sodyum
iyonuna dönüşürken, her klor atomu da bir
elektron alarak – 1 yüklü klor iyonuna
dönüşür. İyon bağıyla bağlanmış klor atomunun
yançapı, yüksüz bir klor atomununkinin
yaklaşık iki katıdır. Bir klor molekülündeki
iki klor atomu ya da elması oluşturan
karbon atomlan arasındaki bağlar ise
ortaklaşım bağıdır. Bu ve benzeri durumlarda,
atom yançapma ortaklaşım yançapı
denir.
Atomlar ve iyonlar arasındaki uzaklıklar,
örneğin kristalleri X-ışınlan kınnımıyla inceleyerek
büyük bir duyarlılıkla saptanabilir.
Atom yançaplannın değeri genelükle
bir angström ile iki angström arasında
değişir (bir angström, 1 Â, 1010 metreye
eşittir)