Avenarius Richard

Avenarius, Richard (Heinrich Ludwig)
(d. 9 Kasım 1843, Paris – ö. 18 Ağustos
1896, Zürih), ampiriokritisizm olarak bilinen
bilgi felsefesi akımının kurucusu Alman
filozofu. Zürich’te ders veren Avenarius’un
kuramına göre, felsefenin başlıca görevi salt
deneyime dayanan “doğal bir dünya kavramı”
geliştirmektir.
Geleneksel metafizik, içsel ve dışsal olmak
üzere iki deneyim kategorisi ayırt eder.
Bunlardan dışsal deneyim, zihne ham veri
sağlayan duyu algılanyla, içsel deneyim ise,
zihindeki kavramlaştırma ya da soyutlama
gibi süreçler ile ilgilidir. Avenarius, en
önemli yapıtı Kritik der reinen Erfahrung’da.
(1888-1900, 2 cilt; Salt Deneyimin Eleştirisi)
içsel ve dışsal deneyim arasmda hiçbir
fark olmadığını, sadece salt deneyimin var
olduğunu ileri sürer. V. İ. Lenin “revizyonist”
Rus marksistlerini hedef aldığı, Maîerializm
i empiriokrititsizm (1909; Materyalizm
ve Ampiriokritisizm, 1968) adlı yapıtında
ampiriokritisizme yoğun eleştiri yöneltmiştir.
Ayrıca bak. Lenin