Avery, Oswald

Avery, Oswald (Theodore) (d. 21 Ekim
1877, Halifax, Nova Scotia, Kanada – ö. 20
Şubat 1955, Nashville, Tennessee, ABD),
pnömokok türü bakteriler üzerindeki araştırmalanyla
bağışıklık kimyasının kuruculanndan
ve moleküler genetik biliminin doğuşuna
ortam hazırlayanlardan biri olan
ABD’li bakteriyolog.
1913’te New York’taki Rockefeller Enstitüsü
Hastanesi’nde çahşmaya başlayan
Avery, burada, akciğer loplanyla sınırlı
kalan zatürree enfeksiyonlan üzerinde yapılmakta
olan bir araştırmaya katıldı. Araştırma
sonucunda, zatürreeye neden olan
bakterilerin, yalmzca o türe özgü kimyasal
bir madde salgılayarak çevrelerinde kapsül
biçiminde bir kılıf oluşturduklan saptandı;
bir süre sonra da bu özel maddenin polisakkarit
yapısında olduğu anlaşıldı. Avery, bu
polisakkarit kapsülün, bakterinin hastalık
yapma gücüne ve bağışıklık açısından özgünlüğüne
bağh olarak değiştiğini gösterdi.
Hücrelerin biyokimyasal bileşenlerinin incelenmesiyle
hastalık yapma gücünün ve
bağışıklığın anlaşılabileceğini gösteren bu
araştırma, bağışıklık kimyasının temellerinin
atılmasında da önemli bir adımdı.
Avery sonraki yıllarda, kapsüllü bakterilerden
ahnarak kapsülsüz bakteri hücresine
aşılanan çok az miktardaki maddenin, kapsülsüz
bakterilerin çevresinde de bir kapsül
oluşmasına yol açtığı dönüşüm olgusu üzerinde
çahştı. Bu dönüşüm kalıtsaldı, başka
bir deyişle kapsülle kuşatılmış hücrenin bu
özelliği sonraki kuşaklara da aktanlıyordu.
1944’te Avery ve arkadaşlan, dönüşümü
sağlayan maddenin, hücrenin temel genetik
malzemesi olarak tanımladıklan dezoksiribonükleik
asit (DNA) olduğunu bildirdiler.
O zamana değin pek çok bilim adamı,
kahtımdan proteinlerin sorumlu olduğunu
düşünüyordu. Böylece Avery’in buluşu genetik
kodun aydınlatılması yönündeki çalışmalara
öncülük etti