BERİBERİ

BERİBERİ; Alm. Beriberi, Fr. Béribéri, İng.
Beriberi. Bj vitamini (tiamin) eksikliğinden dolayı
meydana gelen bir hastalık. Doğu Asya memleketlerinde
temel gıdâ olan pirincin kabuklarının
ayrılarak yenmesinden sonra bu hastalık artma
göstermiştir.
Bilhassa aynı mutfaktan beslenen gruplarda,
meselâ kışlalarda, hapishânelerde, okullarda ve
gemilerde, aynı ve ağır hastalık belirtileri görülür.
Ana belirtileri: Kalp bozuklukları ve felçlerdir.
Felçler, sinirlerin harabiyetinden dolayı ortaya
çıkmakta, hangi sinir zarara uğradıysa bunun
gittiği organlarda belirtiler çıkmaktadır. Önceleri
kalpte husûle gelen ağır durumlar birkaç günde
ölümle sonuçlanıyordu.Beriberi hastalığının sebebinin keşfi, vitamin
araştırmalarının başlangıcı oldu. İki HollandalI
araştırmacı Ajikman ve Grins, tavukları kabuğu
alınmış pirinçle beslediklerinde, beriberiye benzer
bir hastalık olan Polieuritis Gallinarum’a yakalandıklarını
tesbit ettiler. Bu tavuklara pirinç kabuğu
verildiğinde belirtilerin azaldığını gördüler.
Bu deneyden sonra anlaşıldı ki, gıdâlarda “vitamin”
denilen hayâti öneme sâhip maddelerin
bulunması mutlak gereklidir. Vitaminlerin eksikliklerinde
belli belirtiler ortaya çıkar ki, bunlara
“Avitaminozlar” denir.
Daha sonraları, beriberi hastalığının sebebinin
vitamin Bl eksikliğinden meydana geldiği ortaya
çıkarıldı. Nihâyet HollandalI araştırmacılar, pirinç
kabuğundan B /i kristal şeklinde elde ettiler.
Bundan daha sonra Alman araştırmacılar, Bj vitaminini
sentetik olarak elde ettiler. BÖylece beriberi
hastalığı bertaraf edilmiş oldu.
Hastalığın ön belirtileri asıl belirtilerden haftalar,
hattâ aylar önce ortaya çıkmaktadır. Önce belirtiler
arasında, halsizlik, kuvvetsizlik, îzâhsız
ağrılar hissetme başta gelenlerdir.
Beriberi üç şekilde ortaya çıkar:
1. Kuru şekil: Alt uzuvlarda başlayıp yukarı
doğru yayılan reflekslerin kaybolduğu felçler, aşırı
duyarlık, yarı felç, göz siniri iltihâbı dikkati çeker.
Kuru beriberinin tedâvîsinde sâdece Bi (Tiamin)
değil bütün B grubu vitaminleri vermek gerekir.
Çünkü diğerlerinin de eksik olduğu anlaşılmıştır.
2. Yaş şekil: Kalp kası harâbiyeti bilhassa sağ
kalb yetmezliği, tansiyon düşmesi ve kalp hastalıklarından
kaynaklanmayan ayaklarda su toplanması
ile kendini gösterir. Cilt altında su birikmesinin
protein eksikliğine bağlı olarak ortaya çıktığı
zannedilmektedir. (Kan albuminlerinin düşmesi
ile.) Hastalıklar çok defâ kalp yetmezliğinden dolayı
ölümle neticelenmektedir.
3. Çocuk beriberisi: Genellikle doğumdan
sonraki on iki ay içinde ortaya çıkar. İlk dört ay içindeki
akut (had) beriberi türü daha çok görülür. Bebekte
solunum güçlüğü, akciğerlerde şu toplanması,
çarpıntı, ateş düşüklüğü, kusma, felçler (bilhassa
ses tellerinde) ve morarmalar ortaya çıkar.