BİRLEŞİK ALMANYA
DEVLETİN ADI…………………..Birleşik Almanya
BAŞŞEHRİ……………………………… ……………Berlin
NÜFUSU……. ……………… …………………..79.096.000
YÜZÖLÇÜMÜ…………………………….356.945 km2
RESMÎ DİLİ………………………………………Almanca
DÎNİ……………………………………………..Hıristiyanlık
PARA BİRİMİ………………………………………….Mark
Orta Avrupa’da Kuzey Denizi ile Alpler arasında uzanan bir devlet. Doğusunda Çekoslovakya ve Polonya; güneyinde Avusturya, İsviçre; batısında Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg; kuzeyinde Danimarka ve Kuzey Denizi yer alır. Almanya, birisi Baltık Denizinde, diğeri Kuzey Denizinde iki adaya sâhiptir. Baltık Denizindeki Feh- marn Adası 185 km2, kuzeyinde bulunan Sylt Adası ise 99 kilometrekaredir.
Târihi
Bugünkü Almanların dedeleri olan Germenler, bundan 2000 yıl önce Ren Nehrinin batısında yaşıyordu. Germenler, savaşçı ve barbar bir kavimdi. Genellikle avcılık ve basit zirâatla geçinirlerdi. O çağda Romalılar Orta Avrupa’ya düzenli ordular göndererek buraları istilâ etmek istiyorlardı. Germenler Romalıların bu istilâ hareketlerini durdurabilmek için onlarla bir çok savaşlar yaptılar ve Romalıları yenerek Orta Avrupa’yı almalarını önlediler. Daha sonra Romalılar zayıflamaya yüz tutunca, Germen kabileleri sel gibi Roma’ya akmaya başladılar. Bunun bir sebebi de Hunların Avrupa’ya yayılmaya başlamalarıdır. Roma İmparatorluğu topraklarını işgâl eden Germen kabîleleleri Romalıların geleneklerini, kültürlerini ve hattâ dinlerini benimsediler.
Yalnız Ren ile Elbe nehirleri arasına yerleşmiş olan asıl Germenler kendi dillerini geleneklerini koruyabildiler. Büyük Kari (Şarlman) zamânında Saksonlar, Büyük Karl’ın 800 yılında papa tarafından Roma İmparatoru îlân edilmesiyle zorla Hıristiyan yapıldılar. Büyük Kari (Şarlman)’ın ölümünden sonra torunları zamânında Roma İmparatorluğu parçalandı ve dükalıklara bölündü. Frankonya ve Saksonya bu bölünmeden meydana çıkmıştır. Bu dukalıklarda mukaddes Roma İmparatoru seçilebilmek ve İtalya’yı ele geçirmek için asıl Alman halkını unutmuşlar, halkın bilhassa köylülerin toprak sâhibi derebeylerin kölesi olmasına, kötü idâre edilmelerine göz yummuşlardı. Bu arada papazlar da din adına halkı soymaya başlamışlardı. İşte tam bu sırada Luther ortaya çıktı. Luther, Roma Katolik kilisesinin eğitim ve ibâdet şeklini şiddetle yererek Protestanlığı yaymaya başladı. Bundan sonra mezhep savaşları başladı. Bu savaşlar neticesinde kralların ve devletin gücü azaldı. Bu kargaşa ortamında Hohenzollerin hânedânından birinci ve ikinci Friedrich’ler başa geçerek Prusya Krallığını kurarak yönetimi ele aldılar. Daha sonra Almanlar,Avusturya ve Fransa ile birçok savaşlar yaptılar ve neticede 1861 yılında Prusya Krallığına Birinci Wilhelm, Kont Otto von Bismarck Schönhausen’de başkanlığa getirildi. Bismarck zamânında Almanya’nın kuvvetli temelleri atıldı ve birleşme sağlandı. Birinci Wilhelm’den sonra İkinci Wilhelm Prusya kralı oldu ve bunun zamânında Bismarck’a işten el çektirildi ve Alman halkı büyük silâhlanma faaliyetine girişti. Silâhlanma sonucu Almanya yanında Avusturya, Macaristan, Türkiye ve Bulgaristan’la ittifak kurarak Birinci Dünyâ Savaşına girdi. Bu savaşta Almanlar ve müttefik devletler, Fransa İngiltere ve Ruslarla savaştılar.
Savaşın ilk yılları Alman ve müttefik dfevletler lehine başarılı geçti. Hattâ Rusya teslim bayrağını çekmek üzereyken, ABD’nin karşı taraf lehine savaşa katılmasıyla Almanya ve müttefik devletler 1917 yılında yenik düştüler. Almanya bu savaşta sömürgelerini kaybettiği gibi, toprak kaybına da uğradı. Ayrıca 33 milyar dolar tutarında tazminat ödemek zorunda kaldı. Bu yenilgiden sonra, bütün Alman hükümdârları haklarından ferâgat ederek, Weimar’da yapılan yeni bir anayasa ile 1919 yılında Almanya’da Cumhuriyet îlân edildi. İlk Alman cumhûrbaşkanı olarak Friedrich Ebert seçildi. 1925 yılında. Mareşal Paoul von Hinderburg Almanya’nın ikinci cumhurbaşkanı oldu ve yedi yıl sonra da Hinderburg ikinci defâ cumhurbaşkanı seçilince, Adolf Hitler’i başbakan yaptı. Hitler başbakan olunca, bütün yahûdîleri Alman vatandaşlığından çıkardı, askerî eğitime ve silâhlanmaya önem vererek Almanya’yı silâhlı bir güç hâline getirdi. Kısa zamanda bu gücünü daha da çoğaltarak 1936 yılında İtalya ile Roma- Berlin mihverini kurdu. Bundan sonra Hitler, zor kullanarak Çekoslovakya ve Polonya’yı işgâl etti. 1939 yılında Polonya’nın işgâlinden sonra, Fransa ile İngiltere, Almanya’ya karşı savaş îlân ettiler. Buna karşılık olmak üzere Alman birlikleri Danimarka, Norveç, Hollanda, Belçika ve Lükseın- burg’u işgâl etti. Bu arada Fransa korkudan teslim oldu. İtalya, Almanya’nın yanında savaşa katıldı. 1941 yılında Hitler, Balkan Yarımadasını da işgâl etti ve sonra da Rusya’ya saldırdı. 1941 yılında ABD bütün askerî gücüyle batı devletlerinin yanında savaşa katılması üzerine Almanya ve müttefik devletler yenik düştüler. Bunun üzerine Almanya dört devlet arasında paylaşıldı. Fransa, İngiltere ve ABD’nin aldıkları bölümde Federal Batı Almanya Cumhûriyeti yer aldı. Ruslara kalan bölümde de Doğu Almanya kuruldu. 1989’da Rusya’da görülen liberalleşme hareketleri iki Almanya’nın birleşmesini gündeme getirmiştir. 1990’ın başlarında yapılan anlaşma neticesinde utanç duvarı yıkıldı ve iki Almanya birleşme karârı aldı. 4 Ekim 1990’da iki Almanya resmen birleşti.
Fizikî Yapı
Almanya’nın yeryüzü şekilleri çeşitli ve dikkat çekici bir görünüme sahiptir. Üç değişik fizikî bölgeye ayrılır. Bunlar; Kuzey Almanya ovaları, Ortadağ sıralan ve Alp Dağları ve etekleridir.
Dağlar: Almanya topraklan içinde kalan Alpler: Bayern Alpleri (en yüksek tepesi Zugspitze (2962 m), Allauer Alpleri (en yüksek tepesi Ma- delegabel 2645 m), Salzburg Alpleri (en yüksek tepesi Watzmann 2713 m)dir.
Ortadağ sıraları bölgesi: Yüksek düzlükler, dağlar, volkanik çukurlar ve çukur düzlüklerden meydana gelir. Bu bölgedeki dağlar birbirine zincir halkası gibi bağlıdırlar. Bu dağlar Harz, Wesserbengland, Rhön, Taunus, Schwlang ve Bömer- wold dağlarıdır. Kara ve Mavyera ormanları ve geniş Ren Vâdisi bu bölgede bulunur. Ülkenin doğusunda ise, nehirlerle kesilmiş derin vâdiler ve sert yamaçlar güneydoğudan kuzeybatıya kadar paralel sıralar hâlinde uzanır.
Ovalar: Kuzey Almanya ovaları Kuzey ve Baltık denizi kıyılarından Ortadağ sıralarına kadar uzanan bölgeyi içine alır. Çayırlar ve tarım yapılan arâzinin büyük bir kısmı bu bölgede bulunur. Yüksek arâzi yok denecek kadar azdır. En yüksek yeri Lüneburger fundalıkları olup, 169 metreye ulaşmaktadır.
Akarsular: Almanya’daki bütün nehirler, Tuna hâriç kuzey denizine dökülür. En uzun nehri Ren olup, 865 kilometredir. Diğer büyük nehirleri ise Elbe, Tuna, Wesser, Ems’dir. Tuna Nehri ise Karadeniz’e dökülür ve Ren Nehri kanallarla Tuna Nehrine bağlanır. Bu bağlantıdan dolayı Karadeniz’le, Kuzey Denizi arasında bir gemicilik yolu meydana getirilmiştir.
Göller: Almanya’nın güneyindeki Avusturya ve İsviçre sınırında bulunan Bodensee en önemli gölüdür. Bu gölün tamâmı Almanya’nın olmayıp, kuzey ve batı kıyıları Almanya sınırları içinde kalır. Bu kısım, gölün 305 kilometrekarelik bölümüdür. Bundan başka manzaraları çok güzel küçük gölleri vardır. Ayrıca kuzeyde derelerle birbirine bağlı, Baltık kıyısının hemen güneyinde Meckleuburg ve Domeranian göl bölgeleri vardır.
İklim
Almanya’nın karakteristik iklim yapısı bölgelere göre değişmektedir. Kuzeyinde yazları sıcaktır. Kışın ise okyanus etkisinde kalan bir iklim görülür. Doğu ve güneyinde yazlan, mutedil derecede sıcak, kışları ise ekseriya yumuşak bir iklim görülür. Almanya’da sıcaklık ortalaması en soğuk ay olan ocakta ovalarda 1,5°C, dağlarda ise -6°C’ye kadar düşmektedir. En sıcak ay olan haziranda ise ovalardaki sıcaklık 17° ile 20°C arasında değişmektedir. Yıllık sıcaklık ortalaması 9°C’dir. Yazları ılık geçmesine rağmen kuraktır.Kışları ise, 500 metreden yüksek yerlerde keskin soğuklar hüküm sürer. Kar kalınlığı Zugspitze Tepesinde 4-5 metreyi bulur.
Bitki örtüsü ve hayvanlar: Ülkenin % 30’u ormanlarla kaplıdır. Fundalıklar az olarak bâzı bölgelerde görülür. Ormanların çoğunda kozalaklı ağaç türleri bulunur. Yüksek bölgelerdeki ormanlarda yeni dikilmiş ağaçlar çoğunluktadır. Ormanlarında ve dağlık bölgelerinde geyik ve dağ keçisi gibi yabânî hayvanlara rastlanır. Bunun yanında çeşitli evcil hayvanlar yetiştirilir.
Nüfus ve Sosyal Hayat
Almanya’nın nüfûsu 79 milyon civârındadır. Bu nüfûsun 4,5 milyonunu ülkede çalışan yabancı işçiler, yabancı işçilerin çoğunluğunu da Türkler teşkil eder. Almanya’da nüfus artış oranı çok azdır. Buna rağmen nüfûsun yoğunluğu bakımından Avrupa’da km2 başına 222 kişi ile birinci sırayı alır. Nüfûsun büyük bir kısmı endüstri merkezi olan Ruhr Havzasında yaşar. Almanya tamâmen denecek kadar şehirleşmiştir. Nüfûsu 2000’den az köylerde yaşayan insan sayısı beş milyonu geçmez. Genel nüfûsunun üçte biri, nüfûsu 100 binden fazla olan şehirlerde oturmaktadır. Almanya’da mülteciler ve yabancı işçiler dışında bütün halk Almanca konuşur. Azınlık yok denecek kadar azdır.
Din: Hıristiyan olan Alman halkının yaklaşık yarısı Protestan, % 44’ü ise Katoliktir. Gün geçtikçe artan Müslümanların çoğunluğunu Türkler teşkil etmektedir.
Eğitim: Almanlar bilime, eğitime büyük önem veren bir millettir. Bugün Almanya’nın her tarafında eğitim ve öğretim parasız olarak gerçekleştirilmektedir. Eğitim ve öğretim, çağdaş tekniğe dayalı araç ve gereçlerle donatılmış, uygulamalı metodlarla yapılır. Ülkede 6-18 yaş arasında öğrenim mecburîdir. Bütün öğrenciler önce 4 senelik temel okullara giderler. Bundan sonra ya temel okulun devâmı kabûl edilen 5 yıllık esas okula, ya 6 yıllık ortaokula veya 9 yıllık lise arasında seçim yaparlar. Esas okulu bitirenler umû- miyetle 3 yıllık meslekî okullara da giderek meslek sâhibi olurlar. Almanya yüksek öğrenim kurumlan ile doludur. Ülkede yüzden fazlası üniversite olmak üzere bilim ve teknik öğrenimi yapılan 196 yüksek öğrenim kurumu vardır. Ülkenin en eski ve ünlü üniversiteleri, 1386 yılında kurulan Heidelberg Üniversitesi ile 1476’da kurulan Tübingen Üniversitesidir. On dokuzuncu yüzyıl sonunda kurulan Berlin Üniversitesi ile de Almanya’da çağdaş eğitimin temelleri atılmıştır. Hâli hazırda Hannover Teknik Üniversitesi dünyâca ünlüdür. Bugün ülkede yaklaşık 1 milyon 100 bin öğrenci yüksek öğrenim görmektedir. Bunun 58.000 kadarını yabancı işçi çocukları teşkil etmektedir. Bu kadar gelişmiş eğitim ve öğretim sistemlerine rağmen, bugün hâlâ yaklaşık üç milyon kişi okuma-yazma bilmemektedir. Okuma-yazma bilmeyenlerin sayısını azaltmak için büyük çalışmalar yapılmaktadır. Almanya’da basın ve yayın çok gelişmiştir. Ülkede yayınlanan 373 gazetenin toplam tirajı 19 milyon 298 bindir. Almanya edebiyât târihinde dünyâca ünlü edebiyâtçı ve sanatçılar yetiştirmiştir. Birçok edebiyât akımı burada doğmuş ve yayılmıştır.
Spor: Spor Almanya’da gelişmiş olup, halkın büyük bir kısmı spor kulüplerine üyedir ve sporla uğraşmaktadır. Futbolda dünyâca ileri bir seviyeye ulaşmış olup, üç defâ dünyâ kupasını kazanmıştır. Birleşik Almanya’da spor okulları, spor salonları ve futbol sahaları ülkenin her tarafına modern bir şekilde yayılmıştır. Sporla uğraşmak isteyenler her türlü imkânı bulabilmektedirler. Bu sebeple de dünyâ çapında sporda başarılar kazanmaktadırlar.
Siyâsî Hayat
Birleşik Almanya, 11 eyâletten meydana gelmiştir. Bu eyâletler eğitim, din, bayındırlık ve iç işlerinde bağımsızdır. Her eyâletin meclisi ve hükümeti vardır. Dış politika, ekonomi, ordu ve polis teşkilâtı Federâl hükümet tarafından, yasama gücü 4 yıl için seçilen iki meclis tarafından yürütülür. Bu iki meclisten Cumhûriyetinin tamâmını temsil eden Federal Meclis (Bundestag)tir. Devletin temsilcisi Federal Kurul (Bundesrat)dur.Cumhurbaşkam her beş yıl için Federal Meclis tarafından seçilir. Bundestrat’ın 45 üyesi eyâlet hükümetlerince atanır. Birleşik Almanya 16 eyâletten meydana gelmiş bir devlettir. En büyük eyâleti Bayern eyâletidir.
Baden-Württemberg: 35.751 km2 yüzölçümüne ve 9.679.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Stuttgart olup, kilometrekareye 269 kişi düşer.
Bayern: 70.554 km2 yüzölçümüne ve 11.221.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri München olup, eyâlette kilometrekareye 159 kişi düşer.
Berlin: 883 km2 yüzölçümüne ve 3.470.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Berlin olup, kilometrekareye 3862 kişi düşer. Brandenburg: 29.059 kırf yüzölçümüne ve 2.641.000 nüfûsa sâhiptir. Eyâlette kilometrekareye 91 kişi düşer. Bremen: 404 km2 yüzölçümüne ve 674.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Bremen olup, eyâlette kilometrekareye 1.668 kişi düşer. Hamburg: 755 km2 yüzölçümüne, 1.626.000 nüfûsa sâhiptir. Eyâlette kilometrekareye 2154 kişi düşer. Hessen: 21.114 km2 yüzölçümüne ve 5.661.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Weisbaden olup eyâlette kilometrekareye 268 kişi düşer.
Macklenburg-Vorpommern: 23.838 km2 yüzölçümüne ve 1.954.000 nüfûsa sâhiptir. Eyâlette kilometrekareye 82 kişi düşer.
Nedersachsen: 47.314 km2 yüzölçümüne ve 7.238.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Hannover olup, eyâlette kilometrekareye 153 kişi düşer.
Nordrhein-Westfelen: 37.070 km2 yüzölçümüne ve 17.104.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Düseldorf olup, eyâlette kilometrekareye 502 kişi düşer.
Rheinland-Pfatz: 19.849 km2 yüzölçümüne ve 3.702.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Maiz olup, eyâlette kilometrekareye 186 kişi düşer. Saarland: 2.570 km2 yüzölçümüne ve 1.065.000 nüfûsa sâhiptir. Başşehri Saarbrücken olup, eyâlette kilometrekareye 414 kişi düşer.
Sachsen: 18.307 k r ’ yüzölçümüne ve 4.901.000 nüfûsa sâhiptir. Eyâlette kilometrekareye 267 kişi düşer. Sachsen-Anhalt: 20.405 km2 yüzölçümüne ve 2.965.000 nüfûsa sâhiptir. Eyâlette kilometrekareye 145 kişi düşer.
Sachleswig-Holstein: 15.729 km2 yüzölçümüne ve 2.595.000 nüfûsa sâhiptir. Eyâlette kilometrekareye 165 kişi düşer.
Thüringen: 16.251 km2 yüzölçümüne ve 2.684.000 nüfûsa sâhiptir. Eyâlette kilometrekareye 165 kişi düşer.
Ekonomi
İkinci Dünyâ Harbinden yenik çıktıktan sonra Almanya çok kısa zamanda ekonomik gelişmeyi gerçekleştirmiş ve dünyâda dördüncü sırayı almıştır. Hâlihazırda çalışan nüfûsun % 47’si sanâyi kesiminde çalışmakta olup, millî gelirin % 55’i bu kesimden sağlanmaktadır. Endüstri: Endüstrisi çok gelişmiş olan Almanya’nın endüstri merkezleri Nordrehein-West- falen, Bayern, Baden-Württemberg, Hessen, Nie- dersachen ve Saarland eyâletleridir. Araba üretimi bakımından ABD ve Japonya’dan sonra dünyâda üçüncü sırayı alır. Araba üretimi 4 milyona ulaşmaktadır. İkinci Dünyâ Savaşından önce Almanya’nın belkemiğini teşkil eden sanâyi kuruluşlarından olan Thyssen ve Krupp gibi dev firmalar, bugün de sanâyi kolları üzerindeki tesirini sürdürmektedir.
Kimyâ sanâyiinde de çok gelişmiştir. Büyük kimyâsal madde fabrikalarından olan Leverkusen, Hoecht ve Ludvigshafen fabrikaları Ren Nehri ve Ruhr çevresinde kurulmuştur. Son yıllarda petrol aramasına önem verilip, Kuzey Denizi limanlarında büyük petrol rafinerileri kurulmuştur. Almanya’da elektrik sanâyii, Avrupa’ya önderlik edecek derecede çok gelişmiştir. Berlin, ülkenin en büyük elektronik merkezidir. Burada elektrik endüstrisinin her alanında îmâlat yapılır. Optik ve bilim âletleri, yazı ve hesap makineleri, hesap kaydedici kasaların üretim merkezi Berlin, Düseldorf, Göttingen ve Kempten’de olmasına rağmen bütün ülkeye yayılmış durumdadır. Alman ekonomisi (Gross National Produkt) millî hâsıla üretim sistemine dayanır. Millî üretim büyük bir artış göstermiş olup, bugün ithâlât ve ihrâcat gelişmesiyle dünyâ ticâretinde ABD’nin ardından ikinci duruma gelmiştir.Toplam işçi nüfûsunun % 25’i ithâlat ve ihrâcat işlerinde çalışmaktadır. Bununla berâber üçüncü dünyâ ülkelerinin bâzılarına îmâlat patenti vermek sûretiyle, oradaki düşük ücretten istifâde ederek ucuza mal üretmektedir.
Tarım: Bugün Almanya’da tarım, modern usûllere göre yapılmaktadır. 1949 yılından sonra büyük bir hızla gelişen tarım, bugün büyük devletlerle boy ölçüşecek duruma gelmiştir. Ülke topraklarının % 35’i ekime müsâittir. Elde ettiği ürünler; buğday, çavdar, arpa, yulaf, patates, şeker- pancarıdır. Şekerpancarı, Alman ekonomisinde büyük bir yer tutar.
Balıkçılık: Balıkçılık Almanya’da çok gelişmiş olup, dünyâda balıkçılık yönünden üçüncü sırayı almaktadır. Kıyı limanları balıkçılık merkezleridir.
Hayvancılık: Büyükbaş hayvancılığı Alman ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Sığır yetiştirilmesi çok miktarda yapılmaktadır. Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği çok az miktarda yapılmaktadır. Büyükbaş hayvancılığın yanında tavukçuluk çok gelişmiştir. Ormancılık: Ormanlar Almanya’nın yaklaşık 1/3’ünü kaplar. Ormanların dört milyon hektarının işletmesi devlete, üç milyon hektarının işletmesi özel şahıslara âittir. Ormanlardan senede yaklaşık olarak 30 milyon m3 kereste elde edilir.
Enerji Kaynakları: Almanya enerji üretiminin % 52,2’sini mâdenlerden, % 17,7’sini nükleer enerjiden elde etmektedir.
Ticâret: Almanya son yıllarda dünyâ ekonomisine büyük bir canlılık kazandırmış olup, dış ödemeler dengesini dış ticâretiyle kapatmaya çalışmaktadır. İhrâcâtın endüstriye katkısı % 74,7 iken, ithâlâtın katkısı % 48,2’dir. Ticâretinin % 20,4’ünü gelişmiş ülkelerle, % 48’ini de Doğu blo- ku ülkeleriyle yapar. En çok ticârette bulunduğu batı ülkeleri şunlardır: Fransa, ABD, Belçika, Hollanda, İngiltere, Avusturya, Japonya, İsviçre ve İtalya. Almanya’nın en çok ithal ettiği mal, tabiî gaz olup, ikinci sırayı petrol alır. İhracâtında ise, fabrika parçaları, makina parçaları, ağır iş makinala- rı ve ilaç sanâyi mâmülleri önemli bir yer tutar.
Ulaşım: Almanya, Avrupa’nın ulaşım yönünden kalbi durumundadır. İç ve dış ulaşımı, deniz, kara, demir ve hava yollarıyla kolayca sağlanır. Almanya’daki karayollarının uzunluğu 491.240 kilometredir. Bunun, 5748 kilometresi otobandır. Demiryollarının toplamı 67.536 km olup, 9523 kilometresinde elektrikli trenler çalışmaktadır. Hava limanları çok modem olup, aynı anda beşden fazla uçağın inip kalkmasına müsâittir. 1992 senesinde ulaşıma açılan ve Ren, Main ve Tuna nehirlerini bağlayan kanalın açılmasıyla Karadeniz ile Kuzey Buz Denizi birleştirildi. Kuzey Buz Denizindeki bir limandan kalkan gemi, Ren-Main-Tu- na kanalıyla Karandeniz e ulaşmaktadır.
Yeni
t