wiki

BLOKLAŞMA

BLOKLAŞMA; Aim. Tusammenschluss (r) Fr. Traite d’allience.İng. Forming a group. Devletlerin aralarında politik ve askerî yönden işbirliği yapmak üzere anlaşmalar yapıp gruplar kurmalarına, milletlerarası politik lisanda verilen ad. Târih boyunca devletler arasında bloklar kurulduğu görülmüştür. Yirminci asırdaki en önemli bloklaşmaların ilki, Birinci Dünyâ Savaşı öncesi meydana gelen itilâf Devletleri arasında sağlanan bloktur. Bu bloka İngiltere, Fransa, Rusya gibi büyük devletler ile bâzı küçük devletler dâhil olmuştu. Sonradan bunlara Amerika Birleşik Devletleri de katılmıştı. Bu blokun karşısında olan devletlerden Almanya, Avusturya, Macaristan ve Osmanlı İmparatorluğu ise, İttifak, yâni Merkezî İmparatorluklar denilen bloku kurmuşlardı. Birinci Dünyâ Harbinden sonra Rusya’da komünizm, Almanya’da nasyonal sosyalizmin gelişmesi dünyâ politikasında değişiklikler olmasına sebeb olmuştu. Bunun netîcesinde Almanya, İtalya ve Japonya’nın öncülüğünü yaptığı mihver blok doğmuş, bunun karşısında Müttefikler denilen İngiltere, Fransa, Çin, Amerika ve birçok devletlerden kurulu başka bir blok meydana gelmişti. İkinci Dünyâ Harbinden sonra bloklaşma, Doğu Bloku denilen sosyalist devletlerle, Batı Bloku denilen ve demokrasi ile idâre edilen devletler arasında ayrı ayrı olacak şekilde olmuştur. Bunların dışında Üçüncü Dünya Devletlerinin meydana getirdiği bir blok teşekkül etmiştir. Üçüncü Dünyâ olarak bilinen gruptaki devletlerin aralarındaki bağlar, diğer iki bloka nazaran değişiktir. Bunlar daha ziyâde aynı problemlere sâhib olmaları ve çeşitli sebeplerden bir blokta bulunmak istemeyişlerinden dolayı, blok görünümündedirler. Aslında bunlar için, ortada yer alan devletler denilebilir. Mart 1985’ten sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliğine getirilen Gorba- çov’un ülke içinde, devlet ve toplum yapısında başlattığı glasnost (açıklık) ve perestroika (yeniden yapılanma) politikaları, bütün dünyâda büyük yankılar uyandırdı. Bu yapılanmanın ve Doğu Blokunda görülen iktisâdî krizin ardından, Varşova Paktı ülkeleri arasında çözülme ve demokrasiye geçiş hareketleri başladı. Bu hareketlerin netîcesi olarak Doğu Bloku yıkıldı ve Varşova Paktı 1991 yılında resmen dağıldı. Bu durum, dünyâda yeni denge arayışlarına yol açtı.

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir