BUKALEMUN

BUKALEMUN (Chamaeleon), Alm. Chamäleon
(h), Fr. Caméléon (m.), İng. Chameleon. Familyası: Bukalemungiller
(Chamaeleontidae). Yaşadığı yer: Ağaç dallarında
yaşar, güney illerimizde, Güney İspanya, Kuzey
Afrika’da boldur. Özellikleri: Renk değiştirerek çevreye
en iyi şekilde uyum sağlar. Vücudu yandan basıktır.
Ayak ve kuyruğu ile ağaç dallarını kavrar. Ucu yapışkan
dilini böceklere fırlatarak avlanır. 20-30 cm boyundadır.
Madagaskar’da 1 m. olanları vardır. Çeşitleri:
Adi,Sudan, Dağ ve Pars bukalemunu en çok bilinenidir.
Pullu sürüngenlerden renk değiştirebilme özelliğine
sahip, yavaş hareketli bir hayvan. 85 türü bilinir. Derisinin
içinde yer alan “ kromotofor” denen renk hücreleri
sayesinde rahatlıkla renk değiştirerek yılan ve yırtıcı kuş
gibi düşmanlarından kendini korur. Başının tepesi miğferlidir.
Bazılarında boynuz gibi çıkıntı bulunur. Beş
parmaklı ayaklarının iki parmağı bir yanda, üçü karşı
tarafta olduğundan ağaç dallarını kerpeten gibi kavrar,
Avına çok yavaş yaklaşır. Boyuna yakın uzunlukta
yapışkan dilini hızla fırlatarak avlanır. Zehirli değildir, insana saldırmaz. Bukalemunun şaşılacak özelliklerinden
birisi de birbirinden bağımsız hareket eden gözleridir.
Bir gözü ile önde avını görürken, diğer gözüyle yan
ve arka kısmını gözleyebilir. Doğu Afrika ve
Madagaskar’da 1 metreye yakın bukalemunlar vardır.
Uzun yapışkan ve tuzlu dilleriyle küçük memeli ve kuşları
avlayabilirler. Bukalemunlar yaz sonunda toprağa
kazdıkları çukurlara bir kaç düzine yumurta yumurtlayarak
toprakla örterler. 3-4 ay içinde yavrular yumurtadan
çıkarak hemen avlanmaya başlarlar. Bukalemunlar
toprak yüzeyinde yürüme ve çukur açmada büyük zorluk
çekerler. Bir kısım bukalemunlar ovovivipardır.
Yumurtalar ana karnında açılarak yavrular doğar. Bazı
ilkel toplumlar tarafından bukelemun uğurlu sayılmış
ve korunmuştur. Böcek avladığından faydalı bir
hayvandır.