carloscular
İspanya’da Carlos de, Borbon’un tahta çıkmasından yana
olanlara verilen ad. Kral Fernando Vll’nin, veraset
yasasını değiştirerek, tahta kendisinden sonra kardeşi
Carlos De Borbon’un değil, kendi kızı İsabel’in geçmesine
olanak sağlaması üstüne, Fernando Vll’nin ölümünden
sonra, Carlos de Borbon’u tutan carloscular
(özellikle Bask ve Katalan dağ köylüleri), Carlos’u kral
ilan ederek (1833), Birinci Carloscular Savaşı adı verilen
savaşı başlattılar. Savaşın 1839’da yenilgiyle sona ermesinden
ve Carlos de Borbon’un Fransa’ya kaçmasından
sonra 1846-48’de ve 1872-76’da Carlos de Borbon’un
oğlu ve torunu adına iki kez daha ayaklandılar;
ama her ikisinde de yeniden yenildiler. Önderlerinin İspanya
tahtındaki veraset değişikliğiyle ilgili olmalarına
karşın, carloscuların çoğu merkezî hükümetin sert yönetimine
karşı, dağlık bölgelerin yerel ayrıcalıkları uğrunda
savaşmaktaydılar. XIX. yy’ın sonuna doğru hareket,
gerek uğradığı yenilgiler yüzünden, gerek Bask
ulusçuluğunun ve liberal katolikliğin doğuşu nedeniyle
zayıfladı. Bununla birlikte 1937’ye kadar Gelenekçi
Parti saflarında sürdü. İspanya iç savaşı sırasında yoğun
biçimde general Franco’ya katılıp, 1937’de Franco rejiminin
tek yasal partisi Falanjla birleştiler. Franco’nun
ölümünden sonra da, Bourbon-Parma prensi Hugo
Carlos’un yönetiminde, tahta çıkan Juan Carlos l’e karşı
eski veraset sorununu sürdürdüler
carloscular
31
Ağu