Carnegie, Andrew
İskoç asıllı ABD’li sanayici ve hayırsever (Dunfermline,
İskoçya 1835- Lenox, ABD 1919). 1848’de ailesiyle
ABD’ye göçen Andrew Carnegie, çeşitli işlerde çalıştıktan
sonra, bir dökümevi kurup (1865), çelik ray üretimine
başladı. 1899’da Carnegie Steel Company adlı tröstü
oluşturup, 1901’de şirketini J.P. Morgan’a sattı ve
kendini hayırseverliğe adayarak, çeşitli kuruluşlara 350
milyon doların üstünde bağış yaptı. 2 500’den çok kü-
Fransız siyasetçisi ve matematikçisi (Bourgogne 1753-
Magdeburg 1823). Askerî mühendislik yapıp, Yasama
ve Konvansiyon meclislerine üye seçilen Lazare Carnot,
Halkın Selameti Komitesi üyeliğine getirilip (Ağustos
1793), orduların karma yapısı (milisler ve düzenli
birlikler) ile saldırı herekâtı arasında eşgüdüm ve düzeni
sağlayarak, Wattignies zaferinin kazanılmasını sağladı
(16 Ekim 1793). Direktuvar üyeliğine seçilip (1795), 18
Fructidor darbesinden sonra yurt dışına kaçmak zorunda
kaldıysa da, Napolyon iktidara gelince ülkeye dönüp
(1800), Savaş bakanlığına atandı; ama Napolyon’un
kişisel iktidarına karşı çıktığı için görevden alındı.
1814’te valiliğine getirildiği Anvers kentini Paris düşene
kadar savunup, Yüzgün sırasında İçişleri bakanlığı
yaparak, krallığın yeniden kurulması üstüne yurt dışına
kaçmak zorunda kaldı.
Geometrie de position (Konum Geometrisi, 1803)
adlı yapıtıyla, öğretmeni Monge’un yanı sıra, modern
geometrinin kurucusu sayılmaktadır.
Carnot, Marie François Sadi
Fransız siyasetçisi (Limoges 1837-Lyon 1894). Lazare
Carnot’nun ikinci oğlu, Hyppolyte Carnot’nun (1801-
1888) oğlu olan Marie François Sadi Carnot, mühendislik
yapıp, Üçüncü Cumhuriyetin başında siyasete atıldı.
1871’de milletvekilliğine seçilip, 1880-1881 ‘de Bayındırlık
bakanlığı, 1885’te Maliye bakanlığı yaptı.
1887’de cumhurbaşkanlığına seçilip, büyük güçlüklerin
(boulangercilik, Panama kanalı rezaleti, anarşizm)
sarstığı Fransa’nın saygınlığını korumayı başardı.
Lyon’da bir İtalyan anarşisti tarafından öldürüldü.
ABD’li sanayici ve
hayırsever
Andrew Carnegie,
ABD çelik
sanayisinin
oluşmasında
önemli rol
oynamış,
/ 901 ‘den sonra
kendini büyük
ölçüde hayır
islerine adamıştır.
tüphane yaptırıp, 1901 -191 I arasında Pittsburg Carnegie
Enstitüsü’nü, Washington’daki, Carnegie Enstitüsü’nü,
eğitim amaçlı Carnegie Vakfı’nı, Uluslararası Barış
için Carnegie Vakfı’nı, New York’ta ünlü Carnegie
Hall’ü kurdu.
Carnegie, Andrew
31
Ağu