Cato, Uticaiı

Cato, Uticaiı
Romalı general ve devlet adamı (? İ.Ö.95-Utica İ.Ö.46).
Makedonya’ya askerîtribunus olarak gönderilen Uticalı
Cato (asıl adı Marcus Porcius Cato’dur), görevi bitince
Anadolu ve Yunanistan’ı gezip, Bergama filozoflarını
ziyaret etti. Roma’ya dönünce quaestorluğa seçilip
(İ.Ö. 65), 63’te tribunus seçildi ve konsüllüğe seçilen
Murena’yı seçimlerde hile yapmakla suçlayarak Cicero’nun
alaylarına hedef oldu. Verdiği söylevle, senato
üyelerinin Catilina’nın suç ortaklarını ölüm cezasına
çarptırmalarında rol oynayıp, Pompeius’a düşman olduğundan
her işini engellemeye çalışması üstüne, İ.Ö.
58’de, kral Ptolemaios’un Kıbrıs’taki mallarını tasfiye
etmekle görevlendirilerek Roma’dan uzaklaştırıldı.
İ.Ö. 55’te dönünce, Pompeius ile Crassus’un konsül seçilmelerine
karşı çıkmaya çalıştıysa da, başaramadı; üstelik
praetorluğa da kendisi değil Vutinius seçildi. Aynı
yıl, bir anlaşmayı bozmakla suçladığı Sezar’ın Germenlere
teslim edilmesini önerip, İ.Ö. 54’te praetorolduysa
da, İ.Ö. 51’deki konsül seçimini kaybetti. İç savaş sırasında,
ülkeyi savaşın yıkımlarından korumak için, görevli
olduğu Sicilya’yı kendi isteğiyle boşalttı. Farsala savaşında
Durazzo müstahkem mevkiine komuta edip,
bozgunu haber alınca, donanmayı toplayarak Pompeius’u
aramaya çıktı. Sonunda Afrika’da Scipio’nun yanına
gidip, başkomutanlığı kabul etmeyerek, Utica’nın
örgütlenmesini üstüne aldı; kentin düşeceğini anlayınca
intihar etti