CEHENNEMTAŞI; Aim. Silbernitrat (n), Höl- lenstein (m), Fr. Nitrate (m), d’argent, pierre (f), infernale, İng. Lunar Caustic, Silver nitrate. Kimyâdaki adı gümüş nitrat olan, renksiz, kokusuz, kristaller hâlinde bir madde. Formülü (Ag N 03) şeklindedir.
Özellikleri: Teknik bakımdan çok önemlidir. 20°C’de 100 gram suda 222 gr gümüş nitrat çözünür. Metil ve etil alkolde orta derecede çözünür. Başka organik çözücülerde de çözünür. Yaklaşık 320uC’ye kadar ısıtıldığı zaman oksijen kaybederek gümüş nitrite dönüşür. Kızıl dereceye kadar ısıtılırsa elementel gümüş meydana gelir.’ Gümüş nitrat içildiği takdirde şiddetli karın ağrısına, kusma, ishal ve midebarsak iltihaplarına yol açar. Böyle durumlarda ağızdan sırasıyla tuzlu su, süt ve sabunlu su verilir.
Elde edilişi: Yoğunluğu 1,25-1,30 olan nitrat asidinde gümüşün çözünmesiyle elde edilir. Gümüş nitrat en çok bu yolla elde edilir: Ag+ 2HNO, -Ag NO, + N 02+H20 Kullanılışı: Fotpğrafçılıkta, tıpta, gümüş kaplamada, ayna îmâlâtında, silinmez mürekkep yapımında kullanılır. Tedâvide çeşitli maksatlarla kullanılan gümüş nitrat, çubuklar hâlinde veya % 0,01-10’luk sulu çözeltiler hâlinde deri ve mukozaya tatbik edilir. Gümüş nitrat çubuklarından siğil ve yara tedâvisinde faydalanılır. Gümüş nitrat deriye temas ettiğinde deriyi yakar. Cehennemta- şı denmesinin sebebi de bu yakıcı özelliğindendir. Gümüş nitratın % 1-2’lik çözeltileri, belsoğuklu- ğuna sebeb olan gonokokların yol açabileceği göz enfeksiyonlarını önlemek maksadıyla yeni doğmuş bebeklerin gözlerine damlatılır. Gümüş nitrat ayrıca, tümör, tedâvisinde de kullanılır. Gümüş nitratın sulu çözeltileri analitik kimyada halojenür, tiyosiyanat ve siyanürlerin volu- metrik analizlerinde yaygın olarak kullanılır.