ÇEKİÇ GÜÇ

ÇEKİÇ GÜÇ; 1991 Körfez savaşından sonra,
Kuzey Iraklı sivilleri, Irak’taki Saddam İdâresinin
tehdidine karşı korumak için müttefik ülkelerin
silahlı kuvvetlerinden meydana getirilen birlik.
Türkiye’de Silopi ve İncirlikte yerleştirilen bu birlik
36’ncı enlemin kuzeyindeki bölgeyi kontrol
etmekle vazifelidir. Poised Hammer (Çekiç Güç),
Provide Comfort (Huzur Operasyonu), Combined
Tast Force (Birleşik Görevli Kuvveti) gibi isimlerle
de anılan bu birlik Mûsul’un güneyinden başlayarak
batıya doğru uzanan ve kürtlerin çoğunlukta
bulunduğu bölgeyi kontrol etmektedir.
Irak’m 2 Ağustos 1990 târihinde Kuveyt’i işgâl
etmesiyle başlayan Körfez krizi; ABD, İngiltere,
Fransa, Suûdî Arabistan, Sûriye, Mısır gibi 28
devletin birleştirilmiş askerî güçlerinin 17 Ocak
1991 târihinde havadan Irak’a hücûm etmesiyle
Körfez harbine dönüştü. 28 Şubat 1991’de Irak’ın
yenilip Kuveyt’ten çekilmesinden sonra 3 Mart
1991 günü Müttefik Kuvvetler ve Irak askerî heyetleri
arasında ateşkes anlaşması imzalandı. Böylece
Körfez Savaşı fiilen sona erdi.
Körfez savaşının sona ermesiyle Irak’m güneyinde
ve kuzeyinde ayaklanmalar başgösterdi.
Kuzeyde Kürtlerin ayrı bir devlet, Şiilerin de
İran’daki gibi bir rejim kurmasını istemeyen ABD,
ayaklanmacılara yeterli desteği vermeyince bu isyanlar
Irak hükümeti tarafından bastırıldı. Daha
sonra Kuzey Irak’ta yaşayan Kürtler, Saddam Hüseyin
birliklerinin hücûmuna uğradı. Bu hücumlar
neticesinde 400.000’i aşkın Kürt ve Türkmen, Türkiye’nin
Güneydoğu bölgesine yığıldı. Türkiye,
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden durumu
görüşmek, sınır bölgesinin emniyete alınmasını
ve Irak yönetiminin vatandaşlarını göçe zorlayan
faaliyetlerini durdurmasını istedi. Güvenlik Konseyi
üyeleri arasında, görüş birliği sağlanamadığı
için bu konuda acil bir karar alınamadı. Daha sonra
gelişen olaylara paralel olarak Türkiye, Irak’tan
kaçan Kürtler ve Türkmenler için Kuzey Irak’ta bir
güvenlik bölgesi kurulmasını talep etti. Avrupa
Topluluğunun Lüksemburg’taki zirve toplantısında,
İngiltere ve Fransa’nın desteği ile bu teklif kabûl
gördü. Daha sonra ABD de bu teklifi destekledi.
ABD ve Avrupalı müttefiklerinin Temmuz
1991 ayı ortalarında Kuzey Irak’ı boşaltacakları,
ancak bölgedeki Kürtlerin güvenliği ve bunlara
yapılacak her türlü yardımlar için Çekiç Güç adı
verilen 5000 kişilik bir müttefik birliği bulunduracakları
açıklandı. Silopi’de yerleştirilen birliklerde
ABD ve Türk askerlerinin yanısıra İngiliz,
Fransız, İspanyol birlikleri, İncirlik Türk-ABD
Ortak savunma tesislerinde ise, Irak içlerindeki hedeflere
ulaşabilecek ABD avcı ve bombardımanuçakları bulundurulması kararlaştırıldı. Savaşın
bitiminden sonra Kuzey Irak’taki müttefik askerler
geri çekilirken, bir kısmı Silopi’de Çekiç Güç’te
vazifelendirilmek üzere Türkiye’ye kaydırıldı.
Kuzey Iraklı sivilleri Saddam tehdidine karşı
korumak gayesiyle kurulan ve vazife süresi 30
Eylül 1991 tarihinden itibâren üç ay uzatılan Çekiç
Güç’ün Silopi ve Batman’da bulunan 3000 kişilik
kara kuvveti geri çekildi. Buna mukâbil İncirlik’teki
hava unsurlarını güçlendirmek ve caydırıcılığını
artırmak gayesiyle F -lll ve F-16 uçakları
İncirlik üssüne geldi. Çekiç Güç emrinde 402
ABD’li 199 İngiliz, 157 Fransız ve 63 Türk görevli
52 savaş uçağı, 2 Awacs, 9 helikopter, 14 adet havadan
yakıt ikmali yapabilme tankı ve kargo uçağı
vardır.
Çekiç Güç kara unsurlarının çekilme işlemi 14
Ekim 1991’de tamamlandı. Türk Genelkurmay
Başkanlığı’ndan yapılan bir açıklamada; “Anlaşmalar
çerçevesinde İncirlik’te iki filonun üstünde
uçak bulundurulmayacağı ve Çekiç Güç’ün kullanılmasının
Türk hükümetinin iznine bağlı olduğu
bildirildi. Çekiç Güç’ün vazife süresinin uzatılıp
uzatılmayacağı TBMM’de 6 ayda bir görüşülmektedir.
En son Aralık 1992’deki TBMM toplantısında
Çekiç Güç’ün memleketimizde bulunma
süresinin uzatılması, Büyük Millet Meclisinde
sert tartışmalara yol açtı. Muhâlefet kanadı milletvekilleri,
Çekiç Güç’ün bulunuş gâyesini şüphe
ile karşılıdılar ve Çekiç Güç’ün Güney Doğu Anadolu’daki
anarşi olaylarını devamlı desteklediği, süper
devletlerin menfaati için bulunduğu iddia edilen
hususların en önemlilerindendir. Bu konuşma
ve tartışmalardan sonra Çekiç Güç’ün vazife süresi
altı ay daha uzatılmıştır.